- Gösterim: 8506
Hidradenitis Suppurativa-HS, Köpek Memesi Hastalığında ortaya çıkan kanıtlar diyetin klinik belirtileri etkilediğini göstermekte. Önerilen diyet tavsiyelerini destekleyen mevcut kanıtlar düşük ve orta düzeyde olmasına rağmen diyet değişikliklerinin HS tedavisinde medikal tedaviler tamamlayıcı rol oynadığı tanımlanmış. Ancak şu anda kapsamlı bir HS beslenme kılavuzu elimizde yok. Bu makelede amaç HS li hastalara bir beslenme programı hazırlamaktan çok tıbbi tedavilere ek olarak beslenme önerileri sağlamak.
HS kliniğinin gelişim süreci ile aknenin ortak noktaları nedeni ile beslenme önerilerinin ortak olduğu görülmekte. Her iki hastalık için ortak olan kanıtlar;
- Rafine karbonhidratlar ve süt ürünleri insülin seviyelerini artırır.
- Hiperinsülinemi FOXO1 proteinin sitoplazmaya girerek mTORC1 kompleksi aktive etmekte. Bu aktivasyon sabase bezlerde sebum yapımında artışa ve sebum içeriğinde değişikliklere neden olmakta. Pilosebase ünit kanallarının tıkanması süreci...
- Süt ürünlerindeki hayvansal kaynaklı hormonlar ve ve insülin benzeri büyüme faktörü-1'i (IGF-1) gibi büyüme faktörleri(FOXO1 in katkısı ile) ile pilosebase ünit kanallar keratinositlerinin kontrolsüz çoğalması ve bu kanalların tıkanması süreci...
- Hiperglisemi inflamasyon sorumlu sitokinlerin dolaşımda artışına neden olmakta. Buda pilosebase ünitlerde inflamasyon artışı ve ...
- Omega-6/omega-3 yağ asitlerinin besinlerle alımındaki dengesizlik prostoglandin, tromboksan ve lökotrienler gibi inflamasyonda rol oyanayan sitokinlerin yapımının artşına neden olmakta. Bunlarda pilosebase ünitlerde inflamasyon artışı ve ...
- Besinlerde doymuş yağların fazla alınması hücresel immünitenin bozulması ile inflamasyon artışına buda pilosebase ünitlerde inflamasyon artışı ve ...
- Beslenmede yüksek oranda tuz immun sistem aktivitesini değiştirmekte. Bağırsak florasında faydalı bakterilerin çoğalmasını baskılamakta. Bunlarda pilosebase ünitlerde inflamasyon artışı ve ...
- Kilo fazlalığı-obezite, diyabet ve metabolik sendromlar; obezitede insülin direnci ve kronik düşük dereceli inflamasyon dolaşımda tümör nekroz faktörü (TNF) ve interlökin (IL)-6 gibi dolaşımdaki sitokinlerin varlığına neden olmakta. Bunlar pilosebase ünitlerde inflamasyon artışı ve ...Obezite bu etkileri dışında koltuk altı ve kasıkta aşırı sürtünmeye neden olarak kliniğinin artışından da sorumludur.
İnternet paylaşımlarına bakıldığında Akdeniz diyeti, maya içermeyen besinler ile yapılan diyet ve süt ürünleri içermeyen diyetler dahil olmak üzere yukarıdaki verileri destekleyen bilgilerin yer aldığını, örnek beslenme broşürleri paylaşıldığını görmekteyiz. Bunların dışında uygulanması çok zor ve mutlaka bir metabolizma uzmanı destetiği gerektiren gündüz oruç diyetleride görmekteyiz. Bu nedenle beslenme önerileri kişiye özel uygun kalori alımı ile dengeli bir beslenmeyi içermeli, kesinlikle bir metabolizma uzmanı ve diyetisyen birlikteliği. Aşağıda başlıklar halindeki beslenme önerilerimiz profosyonel bir destekle uygulanmalıdır.
Hidroadenitis Suppurativada Beslenmede Uzak Kalınması Gerekenler
Maya
Tek hücreli bir mantar organizması olan Saccharomyces cerevisiae'nin fermentasyon süreci ile olan mayalanma alkollü(bira, şarap...) ve alkolsüz(boza, şalgam, soya sosu...) içecekler, fırın(ekemek, pizza..) ve pastane ürünleri(kek, pasta...), fermente peynir yapımında kullanılmakta. Bunlar ve kültür mantarı diyetlerimizde yaygın olarak tüketilmekte. Maya tüketimine dönük tüm klinik çalışmalardan çıkarılan sonuç; HS kliniğini olumsuz etkileyen bu besinler ve içeceklerin tüketilmemesi yönünde.
Karbonhidratlar
Rafine edilmiş karbonhidratlar
Rafine karbonhidratlar doğal gıdalardan(şeker ve nişasta formları) elde edilirler, ancak bu yiyecekler işlemden (rafine edilerek) geçirilerek bir şekilde değiştirilmişlerdir. İki ana gurubu vardır: rafine şekerler ve rafine tahillar.
Rafine şekerler; sükroz (sofra şekeri), yüksek fruktozlu mısır şurubu, agav şurubu gibi rafine ve işlenmiş şekerlerdir. Rafine şeker tüketilmemelidir.
Rafine tahıllar: Bunlar; tüm lif, vitamin ve minerallerden arındırılmış, karbonhidrat içeren, hızlı bir şekilde sindirilen ve yüksek bir glisemik indekse sahiptirler. En iyi örnek rafine buğdaydan yapılan beyaz undur. rafine tahılların tüketimi en az indirilmelidir. yada günlük tüketilen tüm tahılların en az yarısı, %100 tam buğday ekmeği, tam tahıllı makarna ve esmer pirinç gibi tam tahıllar olmalıdır. Günlük alınan kalorinin % 10 nundan daha azının rafine karbonhidratlar oluşması gerektiği önerilmekte.
Şeker katkılı besinler
Maalesef günlük beslenmememizdeki ürünlerin %80' inde şeker bulunmakta. İçecekler, atıştırmalıklar ve tatlılar içerisinde...Bunlar tüketilmemelidir.
Süt ve süt ürünleri
Günlük tüketilen süt ve peynir, yoğurt gibi süt ürünleri HSli hastalarda tüketilmemelidir. Bu kısıtlama yapılırken bu besinlerden alınan kalsiyum ve D vitamini beslenmede mutlaka desteklenmelidir.
Hidroadenitis Suppurativada Beslenmede Öneriler
Şu anda, bir anti-inflamatuar diyetin net bir tanımı yoktur. Bununla birlikte, Akdeniz diyeti bir anti-enflamatuar diyet olarak kabul edilir ve diğer koşulların yanı sıra kanser, kardiyovasküler hastalık ve diyabet riskini azalttığı gösterilmiştir. Akdeniz tarzı bir diyet, lif ve omega 3 yağ asidi açısından yüksek bitki bazlı bir diyettir. Enflamasyonu önleyen polifenoller içeren bol miktarda meyve ve sebze ile karakterizedir. Sebze ve meyveler düşük kalori yoğunluğuna sahiptir ve kilo kontrolü için önemli olan lif bakımından yüksektir. Akdeniz diyetindeki başlıca protein kaynakları arasında balık, kuruyemiş ve fasulye bulunurken, kırmızı et ve süt ürünleri gibi hayvansal proteinler sınırlı miktarlarda tüketilir. Zeytinyağı, başlıca yağ kaynağıdır. Rafine karbonhidrat yerine tam tahıllara ağırlık verilir.
Porsiyon boyutları
Porsiyon boyutları arttıkça aşırı kalori tüketimine katkıda bulunarak obezite buda Hs klinğinde artışa neden olmakta. Porsiyon boyutları bir yiyeceğin pişmiş veya çiğ olmasına göre değişir.
Ayrıca porsiyon boyutları farklı yiyecek gruplarına göre değişir. Sebzeler için bir porsiyon tipik olarak ½ fincan pişmiş sebze veya 1 fincan çiğ sebzedir. Bir porsiyon meyve, ½ fincan doğranmış meyve, bir küçük yumruk büyüklüğünde meyve veya ¼ fincan kuru meyvedir. Bir et porsiyonu tipik olarak 85-115 gr dır. Sütün ve yoğurt için 1 porsiyon 1 bardak ve peynir için bir porsiyon 40-50 gr dır.
Yiyecekleri ölçmenin en doğru yolu sıvı ölçme kapları ve terazi olsa da pratik değildir. Hastaklar sunulabilecek pratik yöntemler kullanılmalı yada akıllı telefonların IOS ve Android yazılımları kullanılabilir.
HS de beslenme ve öneriler ile ilgili daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Her bireyin kendisine özgü beslenme ihtiyaçları, tercihleri ve mutfak-kültürel özellikleri ve beslenmenin maliyetleri düşünüldüğünde HS de standart bir beslenme programının yürütülmesi zor. Ancak HS de en azından yukarıda anlatımaya çalışılan beslenme önerilerin uygulanması oldukça anlamlı olacaktır.