Tırnak ünitesinin mantar enfeksiyonları onikomikoz olarak tanımlanır ve 

I. Yüzeysel-superficial onikomikoz(beyaz yada siyah renkte)

II. Tırnak altı-subungual uç ve yan-distal and lateral onikomikoz

• Yama tarzında yada enlemesine bantlar şeklinde
• Prokismal trınak katlantısında yama yada enlemesine bantlar şeklinde
• Derin yayılım

III. Endonyx onikomikoz

IV. Proksimal subungual onikomikoz

• Yama tarzında
• Çizgisel

V. Mikst onikomikoz.

VI. Total distrofik onikomikoz

VII. Sekoder onikomikoz

VIII. Paranişi şeklinde sınıflandırılmaktadır.

Mantar enfeksiyonunun tırnak plağına yerleşme şekline göre aşağıdaki gibi tanımlanır.

Klinik olarak mantarın tek tek bu yerleşimi dışında mikst yerleşimleride görülebilmektedir.

Mantar etkeni mantar klinik tablosunu belirlemekte örneğin dermatofit mantaralardan T. rubrum daha çok atak trınaklarında mantar enfeksiyonuna neden olmaktadır. El tırnaklarında Candida daha fazla onikomikoz, paranişi neden olmakta. 

Deri ve trınağın muayene ile onikomizkoz ön tanısı kolay konulabilmektedir. Ancak laboratuvarda mantar mikroskopisi ve kültürü kesin tanının konulması ve mantar etkeninin tanımlanması için son derece önemlidir.

 

Tırnak Uç ve Kenarlarında Tırnak Altına Yerleşen Onikomikoz-Distal ve lateral Distal and lateral subungual onychomycosis-DLSO

Onikomikozun bu formunda mantar etkenleri tırnak ucundan hiponişyumu geçerek onikodermal bantdan tırnak yatağına ve tırnak katlantılarına ulaşmakta.

Sıklıkla etken T. rubrum ve bu etken ayak tabanı yada el içinden yayılarak tırnaklara yerleşmekte.

Tırnakta yerleşimi sırasında tırnak yatağında keratinositlerde ortokeratoza buda tırnakta onikolizise ve opaklaşmaya neden olmakta. 

DLSO neden olna etkenler dermatofitler (T. rubrum, T. mentagrophytes) dışında; Candida Albicans, Fusarium spp, Neoscytalidium spp ve Scopulariopsis brevicaulis tur.

Tırnakta Yüzeysel Yerleşen Onikomikoz

Trınak plağınının üst tabakalarına yerleşen bu onikomikoz klinik fromu trınakta neden olduğu renge göre 2 ye ayrılmakta

• Beyaz Yüzeysel Yerleşen Onikomikoz - Superficial white onychomycosis (SWO)

Trınak lağının üst katmanlarına yerleştiğinde beyaz lekeler şeklinde ortaya çıkmakta. Daha sonra tüm tırnağı kaplamakta. Bu klinik tablo lökonişi trikofitik - leukonychia trichophytica (mycotica) olarak tanımlanmakta. Tebeşir beyazı bu görüntüde trınak kaba ve normalden daha yumuşaktır.

Bu klinik fromunda sıklıkla neden T. interdigitale dir. Mantar dışında Aspergillus terreus, Fusarium oxysporum yada Acremonium spp da benzer klinik görüntüte neden olmaktadır. Çocuklarda, HIV pozitif yada immün sistemi baskı altında olan hastalarda canadida benzer klinik tabloya neden olmaktadır.

Tırnakta yüzeysel tutulumu nedeni ile trınak üzeri hafif kazındığında klinik görüntü kaybolabilmektedir.

• Siyah Yüzeysel Yerleşen Onikomikoz - Superficial black onychomycosis

Klinik yablo beyaz fromu ile aynı tek farkı etkenden kaynaklanan siyah rengidir. Nadir görülmekle birlikte sıklıkla nedenler; N. dimidiatum ve T. rubrum dur.

Endonyx onikomikozis

Bu mantar enfeksiyonu saçlı deride endothrix mantar enfeksiyonuna bağı olarak el tırnaklarına bulaşması ile gözlenmektedir. Tırnak kalınlaşması diğer trınak mantar enfeksiynlarına göre daha az ancak tırnak yüzeyinde pittingler, ve trınak ucunda tabak tabaka ayrılmalar gözlenmekte.

Tırnakta kalınlaşma minimal ve opaklaşma fazla gözlenmez.  Sıklıkla etken Trichophyton soudanense ancak T. violaceum ve T. tonsurans da benzer klinik tabloya neden olmaktadır.

Tırnak Proksimali Tırnak Altı Onikomikoz - Proximal subungual onychomycosis - PSO

Onikomikozun nadir klinik tablosudur ve el ile ayak tırnaklarında görülebilmektedir.

Mantar etkenleri tırnağın proksimal deri katlantısına epidermisin st. corneumuna ilk olarak yerleşmekte.

Bu mantar enfeksiyonunun iki klinik fromu tanımlanmıştır.

• Proksimal Beyaz Trınak Altı Onikomikoz - Proximal white subungual onychomycosis - PWSO

Mantar etkenleri proksimalde matrixe ulaştığında buradan ttrınak plağının alt kısmınada yayılmakta. Proksimal trınak katlantısında trnakta beyaz br leke ile başlamakta. Zamanla lunulaya yayılarak trınak ucuna doğru ilerlemekte. Bu enfeksiyona neden olan etken T. rubrum olmakla birlikte T. megnini, T. schoenleinii yada E. floccosum neden olabileceğini görmekteyiz.

PWSO klinik olarak hızlı gelişimi AIDS gibi immün sistemi baskı altında hastalarda daha sık gelişmektedir. 

• Paranişi Sonrası Proksimal Tırnak Onikomikoz

Proksimal yerleşimli sıklıkla candida nadir olarak Neoscytalidium ve Fusarium bağlı olarak paranişi sonrası ortaya çıkmakta. 

Total Distrofik Onikomikoz - Total dystrophic onychomycosis - TDO

Yukarda anlatılan onikomizkozların özelliklede DLSO nin tüm tırnak ünitesini etkilediği, trınağın kalın, kaba, ufanmış hatta tamamen kaybolduğu durumlardır.

 

Kronik olgularda 20 tırnak etkilenmekte. AIDS gibi hastalıklarda bu süreç çok hızlı olmakta.

Candida enfeksiyonları çok hızlı yayılarak ilerlemekte. özelile ağızda candidiasis el trınaklarında hızla onikomkoza neden olmakta.

Mikst Onikomikoz

Yukarda anlatılan klinik fromların bir arada olması

Sekonder onikomikoz

Tırnak tutulumu gösteren bir cilt hastalığı sonrasında onikomikoz gelişmesidir. Örneğin tırnakta psoriaizis var sonrasında mantar gelişmesi gib.