Yüzün profilden estetik algısı alın, burun, üst çene, dudaklar, çene ve boyun ile son derece kompleks bir yapının değerlendirilmesini gerektirmektedir. Yüzün profil estetiği ve güzel bir profil hattı için bazı parametreler geliştirilmiştir(Arnett, Steiner, Ricketts, Burstone, Sushner ve Holdaway gibi). Bunlar içerisinde en sık kullanılanı Arnett'in Yüz Profil Yumuşak Doku değerlendirilmesidir.

Yüz yapısı ırklara ve etnik kökenlere göre değişim göstermekte. Türkiye, farklı bölgelerden nüfusların birbirleriyle karıştığı ve zengin bir gen havuzu oluşturduğu eşsiz bir konumda bulunmaktadır. Türk nüfusunun Asya Türkleri, Balkanlar, Kafkaslar, Orta Doğu, İran'ın yanı sıra eski Romalılar, Bizans ve Araplardan gelen genleri vardır. Birçok çalışma, Anadolu Türk popülasyonunun yumuşak doku verilerini belirlemiş, Türk kadın ve erkekleri için Arnett değerlendrimesinin parametreleri çıkarılmıştır.

Ayrıca yüz profili üst ve alt çene yapısı, kapanması ve diş arklarından fazlası ile etkilendiği için bu parametreler oklüzyon kusuru olmayan, normal üst ve alt diş arklı ve gelişimsel sürecini tamalamış kişiler için kullanılabilir. Üst ve alt çene ile dişlerin kapanış kusurları makoklüzyon olarak tanımlanmakta ve yüzün profili aşağıda görüldüğü gibi oldukça etkilemekte. Profil değerlendirme standartları maloklüzyon sınıf I için kullanılmakta.

Üst(maxilla) ve alt(mandibula) çene embiriyolojik olarak ve doğum sonrası gelişimlerine paralel ancak farklı hızlarda devam ederler. Üst ve alt çene gelişim süreçleri 18 yaşına kadar devam etmekte. Bu nedenle aşağıda anlatılacak olan profil değerlendirme standartları 18 yaş üstündeki kişiler için standart hale getirilmiştir.

Yüzün ideal profil estetiği ve güzel bir profil hattı tanımlamaları için bazı algoritmalar ve parametreler geliştirilmiş( Arnett, Steiner, Ricketts...vb). Yüz profili cinsiyet, yaş, ırk ve etnik kökenlere göre değişim göstermekte. İdeal profil estetiği ve çene hattı-jaw line yönelik tercihler bir miktar cinsiyet farklılıkları göstermekte. Kadınlarda dışbükey bir yüz profili, belirgin bir kaş çıkıntısı, kadınsı bir jawline ve 120-140°'lik bir gonial açı tercih edilirken erkeklerde daha keskin bir alt yüz çerçevesi ve düz bir yüz profilini tercih edilmekte. 

Arnett Yüz Profil Yumuşak Doku Değerlendirmesi

I. Doğal Baş Pozisyonu, FHL ve TrV hatların belirlenmesi

Yüzün profil değerlendirmesinde ilk adım hastanın standart doğal baş pozisyonunun verilmesidir. Doğal baş pozisyonu-Natural head position-NHP verilmemiş bir hastanın klinik ve fotoğraf değerlendirmeleri yanlış olacaktır. Hastanın ilk değerlendirmesi ve sonraki değerlendirmeleri bu baş pozisyonuna göre yapılmalıdır. Bunun için hastanın relaks ve doğal baş duruşunu yapmasını istemektir. Hastanın karşısına bir ayna konularak aynada kendi göz hizasında sonsuza bakacak şekilde başını tutması istenebilir.  Ancak NHP kişiye göre değişebilmektedir. Bu nedenle bir standartın belirlenmesi için Frankfort Horizontal plane; FHL geliştirilmiş ve kullanılmaya başlanmıştır.

Hastanın profil fotoğrafında dış kulak yolunun üst kenarı ile göz altında orbital kemik arasındaki hat yer düzlemine paralel olmalıdır. Bu hatta Frankfort Yatay planı-Frankfort Horizontal plane; FHL denilmektedir. FHL doğal baş pozisyonunun verilmesi dışında yüzün estetik değerlendirilmesinde de son derece önemlidir. Başın öne yada geriye eğilmiş olması çenenin olması gerekenden daha önde yada geride görünmesine neden olmaktadır. FHL yer düzlemine pararlel olan hattımız.

Yatay sabit hattımıza dışında bir dikey hatta daha ihtiyacımız var. Bunun için Gerçek dikey plan – true vertical plane ( TrV ) kullanılmaktadır. Bu burun üst dudak birleşkesinde bulunan ve subnasaleden geçen ve dik hattdır. Bu dikey hattımız FHL ile dik açı oluşturmakta.

II. Yüzde profilde alın, burun, üst çene, dudaklar, alt çene ve boyuda yumuşak dokuya ait anatomik noktaların işaretlenmesi

Glabella(Gb); kaş seviyesinde frontal kemiğin en belirgin noktasını tanımlamakta.

Nasion(Na); burun kökünün profilde en geri noktası

Nasal dorsum(Nd); burun kemiği ile kıkırdağının birleşme noktasını tanımlamakta

Nasal tip(Nt); burun ucunun profilde en öndeki noktası

Subnasal(Sn); burun-üst dudak birleşkesi

Upper lip anterior(ULA); üst dudak profilde en öndeki noktası

Lower lip anterior(LLA); alt dudak profilde en öndeki noktası

Soft‐tissue point B(B); alt dudak çene arasındaki alanın profilde en geride olduğu noktası

Pogonion(Pg); çenenin profilde en önde olduğu nokta

Gnathion(Gn); Çenenin profilde ön-alt kısmının en belirgin olduğu nokta. Bu nokta Pogonion ile menton arasında yer almaktadır. Bu nokta pogoniondan geçen dik hat ile mentondan geçen yatay çizginin birleştiği açıdanın tam açı ortayından geçen ve çeneye değdiği yerdir.

Hasta fotoğrafı üzerinde bunlar işaretlenir.

Aynı hasta fotoğrafı üzerinde TvL çizilerek buna bu noktaları uzaklıkları ölçülmekte.

TrV O orijin olarak kabul edildiğinde bunun saolundaki değerler - sağındaki değerler ise + olarak tanımlanmakta.

Daha önce Arnett tarafınan ve Türkiye'de yapılmış sonuçlar;

Profil fotoğraf analizinde her hasta için estetik olumsuzlukların değerlendirme basamakları

1. Hastaların genel profil tanımının yapılması; düz, konkav yada konveks yüz yapısının değerlendirilmesi

 

 

2. Alın şeklinin değerlendirilmesi; alının düz olması, frontal boosing gibi.

3. Burun şekil ve deformitelerinin belirlenmesi; burun sırtında hump, burun projeksiyon düzensizlikleri, nasolabila açının daralması, kolumellanının profilde görünmemesi, burun ucunun düşmesi, nasionun çok derin olması vb

4. Çene deformitelerinin belirlenmesi; maxilla ve mandibula kemiklerine ait sagital ve vertikal yada mikst defektlerin saptanması

Daha önce yapılmış bir çalımanın örneği üzerinden bunların anlamını açıklamaya çalışalım.

Aşağıdaki profil resimde hasta bayan ve 54 yaşında(Injectable profiloplasty: Forehead, nose, lips, and chin filler treatment; Dario Bertossi MD, Luca Lanaro MD, Irene Dell'Acqua MD, Massimo Albanese MD, Luciano Malchiodi MD,Pier Francesco Nocini MD çalışmalarından alınmıştır). Yukardaki profil değerlendirmeyi bu örnek üzerinde yaptığımızda TrV göre hastanın değerleri kırmızı Arnett değerleri yeşil ile gösterilmiştir.

Bu hastanın  profil değerlendirme sonuçları;

• hastanın normal yüz profili bulunmakta.
• profilde alın geride
• profilde frontonasal-alınburun geçişi derinleşmiş(nasion geride)
• burunda hafif bir kamburluk-saddle nose var.
• Dudakların volüm ve projeksiyonu azalmış
• çenede hafif vertikal ve horozontal defekt var.

Bu çalışmada hastanın bu alanlarına hyaluronik asit dolgu uygulamaları yapılmış.

Sonuçlar profil estetiği açısından son derece mükemmel

Fotoğraf üzerinden profil ölçümlerinde (Sn-Me' ve Me'-C) ve dudak-çene oranının (Sn-Gn' ve Gn'-C) ölçülmesinin zorluğu görülmekte. Her ikiside referans olarak boyun servikal noktaya kullanmakta, bu noktanın yerinin belirlenmesinin zor olduğu düşünülmekte( boyunda yağ dokusu birikmesi, alt üçte birlik açının ölçümünü engelleyen bir faktör olarak gösterilmekte). Benzer nedenler ile nazolabial açının ölçülmesinin zorlukları bulunmakta.

Yüz profil esteteik çalışamlarında profili etkileyen en önemli yapı burun olarak tanımlanmakta ve sonra sırası ile üst dudak ve çene gelmekte. Ancak bunların diğer yüz yapılarıyla olan ilişkiside önemlidir. 

Çalışmalarda yüz profil dışbükeyliğinin estetik olarak çekicilikte önemi belirtilmiştir. Yüz dışbükeylik açısı artırılan veya azaltılan profillerin estetik açıdan daha az hoş olduğu sonucuna varılmış. Bu açıda(yüzün yüz profil dışbükeyliğinde) burun sırtı önemli bir katkıda bulunmakta. Estetik olarak çekici yüz profillerinde yüz profil dışbükey açısı ortalaması 142,37°'dir (180° tamalayan açı değeri olan 37,33° de kullanılır). Yüzün dışbükeylik açısı yüzün orta ve alt üçte birindeki uyumunu belirler.

Yüzün alt üçte birlik kısmının açısı, çenenin yüzün orta üçte birlik kısmına göre çıkıntısını değerlendirir. Yüz profil esteteiğinde büyük önem taşır.

Yüzün profilden dikey oranları, yüzün orta ve alt üçte birlik kısmının yüksekliği arasında karşılaştırma yapılmasına olanak tanır. Çekici yüz profillerinde ortalama değer 0,95 dir.