Cilt yenileme ve gençleştirme amaçlı, karbondioksit (CO2) ve erbiyum (Er:YAG) lazerler kullanılmakta. Bu lazerler hedeflenen sonuca göre klasik yada fraksiyonel modlarda kullanılırken dokuda suyu hedef alarak tüm epidermisin buharlaşmasına ve dermisin değişen derinliklerde hasarlanmasına neden olurlar.

Kontrollü derinlikte yaratılan bu ısı hasarı sonrasında, derinin iyileşme süreci cildin yenilenmesi ve yapısal gençleşmesi ile sonuçlanır. Uygulama derinliğine bağlı olarak derinin iyileşme süreci genellikle birkaç gün ile birkaç hafta sürmektedir. Derinin iyileşme süreci tüm dokulardaki iyileşme süreci gibi sırası ile inflamasyon-yangı, prolifrasyon-hücresel çoğalma ve remodeling-dokunun yeniden yapılandırılması fazlarından geçmekte. İnflmasyon lazer sonrası hemen başlarken, proliferasyon 48 saat sonra gerçekleşmekte ve remodeling ise 2-3 hafta sürmektedir.

 

Lazer uygulamalarının güvenliği ve maksimum estetik sonuçları için uygulama alanında yaratılan yanık alanın bakımı son derece önemlidir. Lazer sonrası deri bakımında hedefleri;  

• Uygulama alanı ve çevresinde enfeksiyon gelişimine neden olabilecek patojen mikroorganizmaların çoğalmalarının kontrol edilmesi
• Derinin nem dengesinin optimize edilmesi ve
• Yeniden yapılanan derinin doğal bariyerini korumak şeklinde özetleyebiliriz. 

Bu amaçla lazer sonrası deri bakımında bir çok protokol kullanılmakta(yazının sonunda bazı örnek protokoller verilmiştir). Lazer sonrası uygulama alanının üzerinin kapatılarak yapılan oklüzyon deri bakımları(bazı olgularda halen tercih edilmekle birlikte) günümüzde fazla tercih edilmemekte. Günümüzde kozmetik ve cilt bakım ürünlerinde kullanılan ileri ve nano teknolojiler lazer sonrası deri bakımında yeni ürünlerin kullanımı sunmakta. Krem, pomad, jel yada serum fromunda olan bu ürünler içerikleri ile antimikrobiyal etkileri yanında hücre çoğalması ve dokuda protein sentezini zenginleştirerek yara iyileşmesini zenginleştirmekte. Bu etkinliklerinin iddiaları ile birçok ürün geliştirilmiş olmasına rağmen, bu ürünlerin güvenlikleri ve klinik etkinlikleri ile ilgili bilimsel incelemeler oldukça azdır.

Bu makalemizde cilt yenileme ve gençleştirme lazer uygulamaları sonrasında kullanılabilecek uygun topikal ürünleri anlatmaya çalışacağız.

• Lazer sonrası deri bakımında kullanılacak ürünler; 
  Lazerin kullanım amacına sinerjik etki göstermeli
  Lazer sonrası hasta şikayetlerini azaltmalı
  Lazer sonrası hastanın olumsuz dış görünümünü azaltacak kozmetik etkileri olmalı
  Lazer sonrası doku iyileşme sürecini azaltmalı
  Lazer sonrası gelişebilecek eritem-kızarıklık ve hiperpigmentasyon-leke gibi komplikasyonları engellemeli yada minimallize etmelidir.

Termal Su İçeren Spreyler-Thermal spring water (TSW)

Düşük tuz içerikleri ile lazer sonrası cilt bakımında ve inflamasyonun baskılanması için kullanılmakta. Uygulandığı dokuda basofil hücreleri inhibe ettikleri ve mast hücreleri baskıladıkları düşünülmekte. Lazer sonrası ağrı, deride kuruluk, batma/yanma hissi ve eritemi azaltmakta. İlk hafta hafta günde 4 defa kullanımı önerilmekte. TWS ve normal çeşme suyu spreylerinin kullanıldığı karşılaştırmalı çalışmalarda; her ikiside lazer sonrası deride ağrı ve kuruluk kuruluk hissinın azalmasında eşit etkili oldukları bulunmuş. Ancak lazer sonrası deride kaşıntının kontrolünde TWS daha etkin bulunmuştur.

TWS ler lazer sonrası günlük cilt bakımında yıkama sonrası ve nemlendirici yada yoğun bakım ürün kullanımı öncesi tüm yüze 10-15 cm uzaktan püskürtülerek kullanımı önerilmekte. İstenilir ise bu uygulama sonrası kağıt mendiller -kağıt yüz maskeleri üzerine sıkılarak deri üzerine kompresler şeklinde faha yoğun uygulamlar yapılabilir. 

Konjüge(asit-baz dengeli) linolenik asit-Conjugated linolenic acid (CLA)

CLA antioksidan ve antiinflamatuar özelliği ile kullanılmakta.Deri hücreleri olan keratimnositlerde araşidonik asit ve PGE2 yapımını azaltarak antiinflamtuar etki göstermekte. Nar meyvasının çekirdeğinden elde edilmekte.

İlk 2 hafta akşamları deri üzerinde kalın bir tabaka-oklüzyon şeklinde lazer uygulama alanına sürülmekte. Lazer sonrası kaşıntı, ödem, kabuklanma, kızarıklık ve sulantı oluşumunun önlenmesinde etkili.

Vitamin C + Vitamin E + Ferulik Asit İçeren Antioksidan Serumlar(VCEF serum) 

Vitamin C deride kolejen sentezinde görevli prolil ve lizil hidroksilaz enzimlerinin kofaktörüdür. Vitamin E gibi güçlü bir aktioksidandır.  %10-20 konsantrasyonları asitik (pH<3.5) yapıları ile deriden emilmekte ve lazer sonrası eritemin azalmasını sağlamakta. 

Vitamin E hücre deri membranında yer alan bir antioksidandır.

Ferulik asitte bir antioksidandır

Antiokisdanlar lazer sonrası deride oksidan(serbest okisjen radikalleri) stresin azalmasında oldukça anlamlıdır. Lazer sonrası deride eritem ve ödemi azaltmakta. Ancak bu ürünler lazer alanında fibroblast aktivitesini arttırarak derinin iyileşmesi üzerine daha fazla etkilidir. Ancak asitik yapıları nedeni ile lazer alanında tolere edilebilir hafif bir ağrıya neden olabilirler. 

 

Tripeptid/hexapeptid içeren ürünler

tri ve hexapeptidlerin hücre dışı matrixin yapılanmasını sağladıklarını biliyoruz. Bu nedenle bu rünler lazer öncesi ve sonrasında kullanılmakta. Uygulamadan 2 hafta önce jel formu sabah akşam olarak başlanır, lazer sonrası 1. hafta sabah akşam kullanılmakta. Krem formu 1. haftanın bitiminde başlanmakta sabah akşam ve 30. güne kadar kullanılması istenmekte.

Deride örtücü kremler

Lazer sonrası derinin nem dengesi ve koruyucu bariyeri için kullanılmakta.

Dimetikon içerenler

 

Petralatum-vazelin içeren pomadlar

 

Doku Onarımında Etkin Büyüme Faktörleri İçeren Ürünler

Lazer sonrası doku onarımı amaçlı kullanılmakta.

Bu konuda en iddialı ürün serisi Skinmedica frimasının TNS serisi. Bu ürünler yeni doğan derisinden alınan fibroblast kültürlerinden elde edilmekte. 

İnsan epidermal büyüme faktör içeren pomad ve jeller geliştirilmiş. Bunlar lazer sonrası postinflamatuar hiperpigmentasyon (PIH) gelişme riskini azalttığı bilinmekte. Eritem ve uygulam alanında skuamların dökülmesi üzerine etkinliği diğer ürünlerden farklı değil. 

Kızıl geyik göbek kordonundan elde edilen epidermal büyüme faktörü içeren krem ve serumlar;

Silikon içerikli jeller

Geçmişten beri skar oluşumunun önlenmesi ve skar tedavisinde silikon içerikli ürünler kullanılmakta. Sakarda kullanımı ile skar boyutu azalmakta, klinik görünüm düzelmekte, eritem, ağrı ve kaşıntı azalmakta. Cyclopentasiloxane içeren silikon jel içeriğine vitamin C eklenerek lazer sonrası kullanılmakta. Silikonun oklüzyon etkisi ile doku iyileşmesini sağlaması deri su kaybının azalması önemlidir. Stratacel ile yapılan çalımalarda etkin bulunmuş.

Maalesef ürünlerin bulunması zor olduğu gibi ekonomik olarakta maliyetlidir. Bu nedenle biz sıklıkla lazerler sonrası aşağıdaki protokolü kullanıyoruz. 

• İlk 7-10 gün hastanın sadece aşağıdaki iki basamağı uygulaması istenmekte. Bu arada hasta duş alabilir ancak lazer uygulama alanına direkt su gelmemeli. Lazer uygulam alanın kaşınması yada soyulan derinin yolunması kesinlikle istenmez. 
  • Beyaz sirke + su uygulaması. Bu karışım 1 kahve fincanı beyaz sirke ve 3 su bardağı ılık su ile günlük hazırlanır. Buzdolabında kapak kısmında saklanır. Lazer uygulama alanına steril spançlar bu kaarışım ile ıslatılarak kompresler şeklinde uygulanır.
  • Durulanmaz, yumuşak bir havlu yada kağıt havlu ile deri yumuşak dokunuşlar ile kurulanır. 
  • Termal su spreylerin tüm yüze uygulanması. Sonrasında kurulamadan
  • Tüm yüze vazelin yada 1% dimetikon içeren pomad uygulanmakta.
  • 1-3. günler 2-3 saat yukardaki 3 uygulama tekrarlanır.
  • 3-7. günler uygulam sıklığı günde 4-6 defaya indirilebilir.
  • 2. gün akşamları yatma öncesi triamcinolone acetonide 0.1% yada betamethasone diproprionate 0.05% içeren kortizonlu kremler 7. güner kadar vazelin-dimetikon öncesi tüm lazer uygulam alanına ince bir tabaka halinde uygulanır.  
• 7-10. günden sonra 4-6 hafta süre ile 
  • Günde iki defa; ılık çeşme suyu + hassas ciltler için geliştirilen özel temizleme jelleri ile yıkama ve durulama
  • Termal su spreylerin tüm yüze uygulanması. 
  • Yumuşak bir havlu yada kağıt havlu ile deri yumuşak dokunuşlar ile kurulanır. 
  • Üzerine TNS Ceramide Treatment Cream yada TNS Essential Serum sürülür.
  • 14. gün PIH gelişme riski olan hastalarda geceleri arbutin + Vitamin C içeren kremler ve gündüz güneşten koruyucular kullanılmaya başlanır.