Wood ışığı, yüksek basınçlı cıva lambalarından çıkan ışığın, %9 oranında nikel oksit içeren baryum silikattan yapılmış bir filtreden geçirilmesiyle elde edilir. Bu filtre, sadece 320-400 nm dalga boyu arasındaki ışınların geçişine izin verir.

Wood ışığı incelemesinin temel amacı, normalde çıplak gözle görülemeyen bazı maddelerin, floresans verme özelliklerinden yararlanılarak görünür hale getirilmesidir. Floresans, bir maddenin kısa dalga boylu (görünmez) ışınları soğurması ve kısa bir süre sonra uzun dalga boylu (görünür) ışınlar yaymasıdır.

Deride doğal olarak bulunan elastin, kollajen, aromatik amino asitler, melanin öncülleri ve ürünleri gibi bazı maddeler veya dış faktörler nedeniyle floresans gözlemlenebilir. Wood ışık kaynakları olarak farklı sistemler kullanılmaktadır.

 

 

Wood Işığı Kullanımı ve Güvenliği

Wood ışığında kullanılan 320-400 nm dalga boyundaki ışınların hasta derisi ve gözüne bir zararı yoktur. Muayene öncesinde, hastaya yapılacak işlem hakkında bilgi verilmeli ve ışığın zararsız olduğu açıklanmalıdır.

Wood ışığı muayenesi öncesinde, floresans verebilecek giysi, ilaç, skuam ve sabun artıklarının deri üzerinde kalıp kalmadığı kontrol edilmelidir. Yıkanma ile floresans verebilen maddelerin ortadan kalkabileceği ve böylece yanlış negatif sonuçlar elde edilebileceği göz önünde bulundurularak, hastaya en son ne zaman banyo yaptığı sorulmalıdır.

Wood ışığı ile ideal muayene, karanlık bir ortamda yapılmalıdır. Ancak, Fotofinder Wood Light sistemi gibi özel cihazlarda buna gerek kalmaz.

Wood Işığının Klinik Tanıdaki Kullanım Alanları

Wood ışığı, özellikle bazı cilt hastalıklarının tanısında kullanılır.

• Mantar Enfeksiyonları:

  • Saçlı deri mantar enfeksiyonlarında (Tinea capitis), etken olan Microsporum canis parlak yeşil, Trichophyton schoenleinii ise açık mavi floresansa neden olur.

  • Bu yöntem, mantar türlerini ayırt etmede ve tedavinin takibinde faydalı olabilir.

• • Tinea  versicolorda yeşilimsi sarı veya bakır kırmızısı floresans alınır (hastalığın folliküler şeklinde daha belirgindir).

• Bakteriyel enfeksiyonlar

Pseudomonas enfeksiyonlarında (yanık yarası enfeksiyonu, folikülit ve intertrigo), sarı veya mavimsi yeşil floresans gözlenir.

Ayrıca, psödomonal sepsisin önemli bir göstergesi olan ektima gangrenozum lezyonlarında, o bölgeye enjektörle tuzlu su verilip geri çekilmesiyle elde edilen aspirasyon sıvısının Wood ışığı muayenesinde yeşil floresans elde edilir.

Pseudomonasın katlantı yerlerine yerleştiği intertrigo durumunda, sadece deride değil, aynı zamanda iç çamaşırlarında da Wood ışığı ile yapılan muayenede yeşil floresans görülür.

Wood ışığı incelemesi ile Corynebacterium minutissimum'un neden olduğu eritrazma enfeksiyonunda mercan kırmızısı rengi gözlenir.

Corynebacterium tenuis'in neden olduğu trikomikozis aksillaris'te ise, Wood ışığı ile yapılan incelemede portakal rengi floresans gözlenir.

• Derinin pigmentasyon bozuklukları

Wood ışığı incelemesi, pigmentasyon değişikliklerinin değerlendirilmesinde son derece yararlıdır. Bu tür hastalıkların ayırıcı tanısında önemli bir yeri olan nevus anemicus, Wood ışığı incelemesiyle dışlanabilir. Nevus anemicus gibi vasküler kusurlara bağlı beyaz lekeler, bu inceleme ile belirginliğini yitirirken, hipo- ve depigmentasyon olan alanlar daha da belirginleşir.

Wood ışığı incelemesinde vitiligo ve piebaldizmde lezyonlu ve normal deri arasındaki karşıtlık daha da artar. Oysa, İto'nun hipomelanozu ve nevus depigmentosus'ta karşıtlıkta artış olmaz.

Açık tenli hastalarda, şüpheli hipo/depigmente lezyonların (örneğin; vitiligo, İto'nun hipomelanozu) varlığı, yeri ve sınırları Wood ışığı incelemesiyle kolayca belirlenebilir. Ayrıca, vitiligoda yeni gelişen foliküler pigment odakları ilk olarak bu muayene ile saptanabilir. 

Tüberosklerozun sıklıkla ilk deri belirtisi olan hipopigmente maküllerin taranmasında da Wood ışığı incelemesi kullanılabilir.

Hiperpigmentasyon, epidermal melanin artışından kaynaklanıyorsa, normal deri ile arasındaki karşıtlık daha da artar. Oysa, dermal melanin artışında belirgin bir artış gözlenmez. Epidermal ve dermal pigment artışının birlikte olduğu durumlarda da bazı alanlarda karşıtlık artışı saptanabilir.

 

Lentigo Maligna ve Diğer Deri Kanserleri

Lentigo maligna lezyonunun klinik olarak görülebilir sınırlarının ötesine taşan gerçek sınırlarını, cerrahi öncesinde belirlemek amacıyla Wood ışığı incelemesi oldukça yararlıdır.

Derinin melanom dışı kanserlerinde, özellikle aktinik keratozis ve bazal hücreli karsinom (BCC) tanısında da Wood ışığı kullanılmaktadır. Bu amaçla, Wood ışığı muayenesi öncesinde şüphelenilen lezyona 3-5 saat önce ALA gibi kimyasallar yüzeysel olarak uygulanır. Sonrasında Wood ışığı ile bakıldığında, şüpheli lezyonun ALA emilimi ve verdiği floresans değerlendirilir.

• Metabolik hastalıklarda Wood ışığının kullanımı

Konjenital eritropoietik porfiride ve hepatoeritropoietik porfiride dişlerde kırmızı floresans gözlenirken, porfirya kutanea tarda'da ise idrarda pembe floresans elde edilir.