Epidermal Deri Lekeleri ve Nevüsler (Benler)

Derideki renkli lekeler ve benler, farklı özelliklere ve oluşum nedenlerine sahip olabilirler. İşte bu yaygın türlerin açıklamaları:

Efelid (Çil)

• Tanım: Özellikle güneşe maruz kalan bölgelerde, çocukluk döneminde ortaya çıkan küçük, kırmızı veya açık kahverengi lekelerdir.

• Özellikleri: Çoğunlukla 5 mm'nin altındadırlar. Kış aylarında renkleri soluklaşır ve erişkinlik döneminde kaybolma eğilimi gösterebilirler.

• Kimlerde Görülür: Beyaz tenli ve kızıl saçlı kişilerde daha yaygındır.

Nevus Spilus (Benekli Lentigo Nevüsü)

• Tanım: Zemini açık veya koyu kahverengi bir leke olan ve bu lekenin üzerinde daha koyu kahverengi veya siyah küçük lekeler ya da kabartılar bulunan bir ben türüdür.

• Özellikleri: Görülme sıklığı %2'dir ve her yaşta ortaya çıkabilir. Gövde, kol ve bacakların alt kısımlarında görülür. Üzerinde kıl olmaması, onu Becker nevüsünden ayıran önemli bir özelliktir. Boyutları 1-20 cm arasında değişebilir.

• Malign Melanom Riski: Nevus spilus'tan malign melanom gelişimi çok nadirdir.

Lentigo Simplex (Basit Leke)

• Tanım: Keskin kenarlı, yuvarlak veya oval şekilli, kahverengi veya daha koyu lekelerdir.

• Özellikleri: Çocuklukta ortaya çıkabildiği gibi ileri yaşlarda da görülebilirler. En önemli farkı, güneş temasıyla ilişkili olmamasıdır.

Solar Lentigo (Karaciğer Lekesi)

• Tanım: Güneşe ve güneşin neden olduğu hasara maruz kalan cilt bölgelerinde ortaya çıkan lekelerdir. "Karaciğer lekesi" olarak da bilinir.

• Özellikleri: Genellikle el üstleri, yanaklar, alın, sırt ve omuzlar gibi bölgelerde görülür. Özellikle yaşlılarda ve açık tenli, kızıl saçlı kişilerde daha sık rastlanır.

• Klinik Görünüm: Genellikle deri seviyesinde veya hafifçe kabarık, yuvarlak veya oval şekilli lekelerdir. Boyutları 0.5-1.5 cm arasında değişir ve düzensiz renk değişiklikleri gösterebilir. Rengi açık kahverengiden siyaha kadar değişebilir.

• Tedavi: Herhangi bir sağlık şikayetine neden olmazlar ve sadece estetik kaygılarla tedavi edilebilirler.

Fototedavilere Bağlı Lekeler

• PUVA Lentigoları: Bu lekeler, güneş ışığından ziyade PUVA (Psoralen ve UVA) fototerapi tedavisi gören alanlarda gelişir. Genellikle tedavinin bir yan etkisi olarak görülürler.

Mukozada Görülen Lekeler

• Genital Organlarda Melanoz (Mukozal Lentigo): Bu lekeler, ağız ve dudaklarda açık kahverengi iken, genital bölgede daha koyu renktedir. Kadınlarda sıklıkla dış dudaklarda (labia) görülür.

Çok Sayıda Lekenin Eşlik Ettiği Sendromlar

Bazı durumlarda vücutta çok sayıda ve yaygın lentigo bulunabilir. Bu durumlar genellikle genetik bir sendromun parçasıdır ve doğumdan kısa bir süre sonra gelişir. Bu sendromlarda sadece lentigolar değil, başka vücut sistemlerinde de anormallikler görülebilir. Bu nedenle, çok sayıda lentigosu olan hastaların mutlaka bu sendromlar açısından değerlendirilmesi gerekir.

Bu tür sendromlara örnek olarak şunlar verilebilir:

• LEOPARD sendromu

• Peutz-Jeghers sendromu

• Moynahan sendromu

• Centrofacial lentiginosis

• Carney complex (NAME ve LAMB sendromları olarak da bilinir)

Örneğin, LEOPARD sendromunda çok sayıda lentigonun yanı sıra kalp EKG düzensizlikleri, göz anomalileri, pulmoner damar darlığı, genital organ anomalileri, kısa boy ve işitme kaybı (sağırlık) gibi belirtiler de görülebilir. Bu nedenle doğru teşhis için dermatolojik muayene yeterli olmayabilir ve hastanın genel sistemik durumu da mutlaka incelenmelidir.

Vücudun Belirli Bölgelerinde Çok Sayıda Lentigo

Bazen, vücudun sadece tek bir tarafında veya belirli bir bölgesinde çok sayıda lentigo (leke) görülebilir. Bu durumun en sık görüldüğü yerlerden biri göz konjonktivasıdır.

Becker Nevüsü

Becker nevüsü, halk arasında bilinen nevomelanostier benlerden farklı bir türdür. Erkeklerde kadınlara göre 5-6 kat daha sık rastlanır.

• Görünüm: Genellikle omuz, sırtın üst ve alt kısımlarında yer alan, büyük, kahverengi bir lekedir. Üzerinde sıklıkla kıl artışı gözlenir. Kıllanma ve lekelenme her zaman tam olarak üst üste gelmeyebilir. Kenarları düzensiz ancak keskindir.

• Malign Melanom Riski: Becker nevüsünden malign melanom gelişimi söz konusu değildir.

Becker Nevüs Sendromu

Bu sendrom, Becker nevüsüne ek olarak bazı sistemik sorunları içerir. Nevüsün bulunduğu vücut tarafında, düz kaslardan kaynaklanan hamartom adı verilen doku tümörleri, meme gelişim geriliği, kol ve bacakta gelişim geriliği gibi durumlar görülebilir. Ayrıca, skolyoz ve spina bifida gibi iskelet anomalileri de eşlik edebilir.

Café Au Lait Lekeleri (CALS)

Rengi sütlü kahveye benzediği için bu ismi alan Café au Lait lekeleri, çoğunlukla doğuştan gelen ve çocuklarda sıkça görülen lekelerdir.

• Sıklık: Yenidoğanlarda görülme sıklığı %0.4-2.7 arasındadır. 5 yaşın altındaki çocuklarda en az bir CALS görülme oranı %24 kadar yüksektir.

• Klinik Önem: Tek bir lekenin olması genellikle sorun teşkil etmezken, 5'ten fazla ve büyük boyutlu CALS varlığı son derece önemlidir. Bu durum, Nörofibromatozis veya McCune-Albright sendromu gibi genetik hastalıkların bir belirtisi olabilir. Ayrıca, çok sayıda CALS bulunması bazı kanser türlerinin daha sık görülebileceğine işaret edebilir.

• Özellikleri: Keskin kenarlı, yuvarlak veya oval şekillidirler. Boyutları 2 mm ile 20 cm arasında değişir. Çoğunlukla 2 cm'den daha küçüktürler. Çillerin aksine, genellikle güneş görmeyen bölgelerde yerleşirler.