Eritonişi, tırnağın bant ya da homojen şekilde kırmızı-pembe görünmesidir.

Sıklıkla uzunlamasına eritonişi (Longitudinal erythronychia), klinik olarak tırnak üzerinde kırmızı uzunlamasına bir bandın varlığını tanımlamaktadır. Longitüdinal Eritonişi, tırnak plağında proksimal tırnak kıvrımından başlayıp lunulayı (ayçayı) geçen ve tırnak plağının serbest kenarına kadar uzanan doğrusal kırmızı bir banttır.

Sınıflandırma

Longitüdinal eritonişi, etkilenen tırnak sayısına ve her tırnakta bulunan kırmızı çizgi sayısına göre şu şekilde sınıflandırılır:

• Tip Ia: Monodaktili (tek tırnak tutulumu) – tek bant

• Tip Ib: Monodaktili – bifid (ikiye ayrılmış) bantlar

• Tip IIa: Polidaktili (çoklu tırnak tutulumu) – tek bant

• Tip IIb: Polidaktili – çoklu bantlar

İlişkili Morfolojik Bulgular

Longitüdinal eritonişi ile tırnağın distal ucunda bulunabilen ilişkili morfolojik bulgular şunlardır:

• Kırılganlık

• Onikoliz (tırnak ayrılması)

• Kıymık kanaması (splinter hemoraji)

• Ayrılma

• Subungual keratoz (tırnak altında kalınlaşma)

• İncelme

• V şeklinde çentik

Klinik Değerlendirme

Doğrusal kırmızı tırnak plağı diskromisi (renk bozukluğu) genellikle asemptomatiktir. Ancak bazı hastalar, kozmetik görünüm veya distal tırnak kırılganlığı nedeniyle, bazen de ilişkili distal parmaktaki ağrı nedeniyle tıbbi değerlendirme ararlar.

Longitüdinal eritonişi, altta yatan lokal veya sistemik bir rahatsızlığın klinik bir tezahürü olabilir.

Nedenler ve İlişkili Durumlar

Monodaktili (Tek Tırnak) Nedenleri

• İyi Huylu Tümörler: Glomus tümörü, onikopapillom ve siğil benzeri diskeratom.

• Kötü Huylu Neoplazmlar: Malign melanom ve skuamöz hücreli karsinom (SCC).

• Diğer Durumlar: Hemipleji ve ameliyat sonrası skar.

• Bu durumlar aynı zamanda idyopatik (nedeni bilinmeyen) olarak da ortaya çıkabilir veya polidaktili longitüdinal eritonişi ile ilişkili sistemik rahatsızlıkların başlangıç aşaması olabilir.

Polidaktili (Çoklu Tırnak) Nedenleri

Polidaktili longitüdinal eritonişi en sık Darier hastalığı (keratozis folikülaris) olan hastalarda bildirilir. Diğer ilişkili durumlar şunlardır:

• Akantolitik diskeratotik epidermal nevüs

• Akantolitik epidermolizis bülloza

• Hopf akrokeratozis verrusiformis

• Amiloidoz

• Graft-versus-host hastalığı

• Liken planus

• Psödobulber sendromu

• Polidaktili longitüdinal eritonişi de idyopatik bir bulgu olarak gözlenmiştir.

Tanı

• Longitüdinal eritonişi ile ilişkili bir durumun tanısını koymak için tırnak matriksi ve tırnak yatağının biyopsisi gerekebilir. Özellikle $50$ yaş üstü ve monodaktili longitüdinal kırmızı bant ile başvuran hastalarda, skuamöz hücreli karsinomu (SCC) dışlamak için biyopsi ciddi olarak düşünülmelidir.

Ayırıcı Tanı

Tek tırnakta görülen uzunlamasına eritonişi (kırmızı bant) durumunda, yukarıda bahsedilen tümörler dışında, şu hastalıkların başlangıç evreleri de benzer görüntüyü yapabileceği için unutulmamalıdır:

• Skuamöz Hücreli Karsinom (SCC) in situ (erken evresi)

• Melanoma

• Bazal Hücreli Karsinom (BCC)

Polidaktilöz Eritonişi (Çoklu Tırnak Tutulumu)

Çok sayıda parmak tırnağında benzer görüntüler (uzunlamasına eritonişi) olduğunda ise sistemik nedenler düşünülmelidir:

• Darier hastalığı

• Liken planus

• Sistemik amiloidozis

• Graft-versus-host hastalığı (Nakil sonrası gelişen hastalık)

• Çölyak hastalığı (Celiac hastalığı)

Bu durum, hiçbir nedene bağlı olmaksızın idyopatik olarak da gelişebilmektedir.

Tedavi

Longitüdinal eritonişi tedavisi, etiyolojiye (nedene) bağlıdır. İlişkili rahatsızlığı veya ciddi tırnak ayrılması olan hastalarda cerrahi eksizyon sadece altta yatan tanının konulmasını değil, aynı zamanda ilgili semptomların da rahatlamasını sağlayabilir. 

Kırmızı Lunula 

Lunula (tırnak ayçası) normalde tırnak plağına göre daha beyaz görünmektedir. Lunulanın kırmızı görünümü durumu da birçok cilt hastalığı ve sistemik hastalıklarda ortaya çıkabilmektedir.