Mesleki tırnak hastalıkları; mesleki fiziksel ve kimyasal koşullardan kaynaklanan nedenlerle gelişen ya da var olan tırnak problemlerinin şiddetini artıran durumlar için kullanılmaktadır.

Mesleki tırnak problemlerinin gelişimini kolaylaştırıcı faktörleri şöyle sıralayabiliriz:

• Kişinin mesleki deneyimsizliği,

• Kişisel bakım ve korunma koşullarına uyulmaması,

• İritan kimyasallara fazla ve uzun süre maruz kalınması,

• Çalışma koşullarında ısı ve nem oranının yüksek olması.

Mesleki olarak ne iş yapılırsa yapılsın, parmaklar ve tırnaklar neredeyse birer alet olarak en yoğun kullanılan vücut bölgeleridir. Bu nedenle fiziksel ve kimyasal temas sıklığı ve yoğunluğu çok yüksektir. Tırnak problemleri sıklıkla mesleki el derisi hastalıkları ile birlikte görülür.

Bazı genel deri ve tırnak hastalıkları (sedef, liken ve mantar hastalıkları vb.) mesleki koşullar ile daha kötü bir klinik tabloya sahip olabilir. Bazen de atopik dermatit gibi mevcut bir klinik tablo, mesleki nedenlerle tırnak ve çevresinde klinik belirtiler verebilmektedir.

• Belirtiler, mesleki koşullarla karşı karşıya kalındığında ilk yılda ortaya çıkmaktadır.

• Kadınlarda erkeklerden daha fazla görülmektedir.

• Her iki elde görülebildiği gibi, daha sıklıkla dominant kullanılan ya da iş için kullanılan elde daha fazla görülmektedir.

• Tırnak ve parmak derisi problemlerine ek olarak iş yerine ait tırnak ve deride belirtiler görülebilir (kimyasal maddenin lekeleri gibi).

• Problemler sıklıkla dominant elde ve ilk 3 parmakta gözlenir. Bu nedenle tırnak ve derideki belirtilerin dağılımı çok iyi değerlendirilmelidir.

• Hastanın mesleki temasları dışında hobi amaçlı temasları da iyi değerlendirilmelidir.

Tırnak ve parmaklarda mesleki nedenlerle gelişen problemlerin parmak ve tırnakta yaptığı ve bıraktığı ipuçları iyi değerlendirilmelidir:

• Tırnak plağının yapısal değişimleri iyi takip edilmelidir (Örneğin, tırnak serbest ucunda kırılmalar, tırnak plağı altında solucanımsı çizgilenmeler – worn-down nail plate–, tırnak üzerinde aşınmalar – usure des ongles–, koilonişi, clubbing gibi).

• Tırnak çevresi dokularda değişimler (egzama, çatlaklar gibi) iyi gözlenmelidir.

• Tırnak plağı ya da tırnak altında renk değişimleri iyi değerlendirilmelidir.

• Parmak uç kemiklerinde problemler gibi.

Travmalar

Mesleki nedenlerle tırnakta travmalar ile hasar gelişmektedir. Bu travmalar majör, minör ya da tekrarlayan travmalar şeklinde veya yabancı bir cisim şeklinde olabilir.

Majör travma, tırnak ve yatağında neden olduğu hasara bağlı olarak kalıcı değişimlere neden olur. Travma, tırnak yatağında lunulanın 5 mm önünde tırnak stabilitesini bozmadıysa sağlıklı yeni tırnak uzayabilir.

Travma, tırnakta tırnak altında hematoma (kanamaya), yaralanmaya, parmak uç kemiklerinde kırıklara neden olabilir. Bu süreç, kalıcı parmak ve tırnak yokluğu ile sonuçlanabilir.

Travma sonrası onikolizis, dorsal pterygium, tırnakta ayrılma ve tırnak distrofileri gelişebilir. Tekrarlayan mikrotravmalar ise kalıcı tırnak deformiteleri yapabilir.

Bazı meslek gruplarında tırnak serbest ucunda yabancı cisimler kalabilmektedir. Aşağıdaki resimde kuaför hastanın tırnak ucunda saçlar görülmektedir.

• Spor aktiviteleri, tırnak travmalarına sık neden olmaktadır (Golf, frisbee, Judo, Karate, tenis ve squash gibi). Ancak ayak tırnak travmaları en fazla futbolda görülmektedir.

• Müzisyenlerde (piyano, yaylı çalgılar, gitar çalan müzisyenler) sık görülmektedir.

• Bahçe ve bitkiler ile uğraşan kişilerde tırnaklarda sık yabancı cisim oluşmaktadır.

Mesleki nedenlerle sıcak ve soğuk kaynaklı yanık ve donmalar ile iyonize radyasyon kaynaklı tırnak problemleri gelişebilmektedir.

Kimyasal Duyarlılıklar

Mesleki nedenlerle temas edilen duyarlandırıcı kimyasallar, parmak ve tırnakta problemlere neden olmaktadır.

• Bitki ve çiçeklerdeki kimyasallar (ortanca, lale, ısırgan vb.); onikolizis, egzama ve kronik paronişiye neden olmaktadır. Çam ağaçlarında bulunan terebentin (turpentine) en sık bilinenidir.

Günlük hayatta temas edilen ya da mesleki maruz kalınan diğer bazı kimyasallar:

• Akrilikler: Yumuşak göz lenslerinden boyalara kadar geniş bir kullanım alanı olan akrilatlar, son yıllarda tırnaklarda sentetik estetik tırnak yapımında kullanılmaktadır.

• Kain içeren amethocaine ve procaine, alerjik reaksiyonlara neden olabilir.

• Çimento içeriğindeki dikromatlar, duyarlandırıcı özellikleri ile tırnak deformitelerine neden olmaktadır.

• Epoxy resin ve etil siyanoakrilat gibi yapışkanlar bir diğer duyarlandırıcılardır.

• Domates, soğan ve sarımsak diğer besinsel duyarlandırıcılardır.

• Formaldehid: Sağlık çalışanları ve tırnak sertleştiricisi olarak formaldehid kullananlar bu duyarlandırıcı ile tırnak problemleri yaşamaktadır.

• Glutaraldehyde (sık kullanılan soğuk sterilizasyon ajanlarındaki aktif bileşen), papulovesiküler, pullu, kaşıntılı dermatite neden olabilir.

• Hydroxylamine (fotoğrafçılıkta, farmakolojide kullanılan madde) son derece duyarlandırıcıdır ve onikolize neden olmaktadır.

• Bazı ilaçlar (tropicamide ve fenilefrin hidroklorid gibi göz damlaları, nonoxynol-6 gibi susuz el temizleyicileri, parasetamol, propolis, quaternium-15) diğerleri arasında yer almaktadır.

• Yüzücülerde, deniz solucanlarındaki coelomic fluid, parmaklarda egzama ve onikolizise neden olmaktadır.

• Bazı bakteriyel hastalıklar meslek gruplarında daha sık görülmektedir.

Korunma

Yukarıda anlatılan nedenlerden dolayı bazı meslek gruplarında el ve tırnakların korunması son derece önemlidir.

Eldiven, bu amaçla en etkili korunma yöntemidir.

Ancak ne kauçuk ne de polivinil klorid (PVC) eldivenlerin organik solventlere karşı koruyucu olmadığı unutulmamalıdır.

Tırnak kozmetikleri (oje, Fransız tırnağı ya da yapay tırnak kullanımı), tırnakları çevresel mesleki koşullardan korunmada fazla istenmemektedir. Sanki bunlar koruyucu gibi durmakla birlikte, istenmeyen bakteriyel çoğalma riskleri bulunmaktadır.

Eldivenlerin koruyuculukları eldivenin kalınlığına, yapılma kalitesine, kimyasal madde ile temas süresine, çevresel ısı ve nem gibi fiziksel koşullara bağlı olarak değişmektedir. Bununla birlikte başlıca eldiven içerikleri ve bunların koruyuculuk özellikleri aşağıda özetlenmiştir.