Kadın ve erkek için sağlıklı ve estetik olarak güzel görünen tırnaklar her zaman önemli olmuştur.

Özellikle tırnak plağının rengi, kalınlığı, konturu, uzunluğu, fleksibilitesi (esnekliği), yüzeyinin pürüzsüz ve parlak görünümü son derece önemlidir.

Tırnak plağı, el ve ayakta parmakların uç kemiklerini korumasının dışında, günlük hayatımızda kullandığımız bir el aleti gibidir. Ancak fiziksel yapısı nedeniyle mikroplar, toksinler, iritan ve alerjik maddelerin vücudun başka alanlarına taşınması için de iyi bir rezervuar (kaynak) teşkil eder. Bu nedenle tırnak bakımında belki de en önemlisi, tırnakların temiz olmasıdır.

Geçmiş kültürlerde tırnakların uzun olması, hatta üzerinde altın ve mücevher kullanımı, sosyal ve ekonomik bir statü göstergesi idi.

Bireysel tırnak bakımları, manikür ve pedikürlerin bir merkezde yapılması sadece kadınlar için değil, son yıllarda erkekler için de popüler olmaya başlamıştır. Sağlıklı, temiz ve bakımlı tırnaklar, kişisel öz güvenin ve bakımın bir göstergesi olarak algılanmaktadır.

Temizlik

Tırnakların sıvı bir sabun, su ve özel bir el-tırnak fırçası ile yıkanması ilk adım olmalıdır.

Temel Manikür

Evde bireysel kullanabileceğiniz ve başkalarıyla paylaşmayacağınız bir manikür seti oluşturmak için gerekenler ve bunların kullanım şekilleri aşağıdadır:

Manikür Setinde Bulunması Gerekenler

1. Tırnak Makası veya Tırnak Pensi (Nail Clipper/Nipper):

   • Kullanım: Tırnakları istenilen uzunlukta düz bir şekilde kesmek için kullanılır. Ayak tırnakları için daha büyük ve düz uçlu pensler tercih edilebilir. Bunlar ile tırnağın serbest kenarı kesilir ve tırnak çevresindeki ölü deriler temizlenebilir.

   • Önemli: Tırnağın kenarlarını derine doğru kesmemeye dikkat edin, bu batık tırnağa yol açabilir.

2. Törpü (Nail File):

   • Kullanım: Kesme işleminden sonra tırnakların kenarlarını ve uçlarını düzeltmek, şekil vermek ve pürüzsüzleştirmek için kullanılır. Bunlar ile tırnak serbest ucunun törpülenmesi ve şeklinin verilmesi sağlanırken, tırnak üstü düzleştirilerek parlatılabilir.

   • Önemli: Törpülemeyi tek yönde yapın (sağdan ortaya veya soldan ortaya doğru); ileri geri zımparalama hareketi tırnağın katmanlarına zarar verebilir.

3. Tırnak Eti İtici (Cuticle Pusher):

   • Kullanım: Bunlar metal ya da portakal ağacından yapılmış olabilir. Geniş ağızları ile lunulanın gerisindeki kütikulanın (tırnak etinin) geriye ittirilmesi sağlanırken, dar uçları ile tırnak ucunun alt kısmı temizlenmektedir.

   • Önemli: Tırnak etini kesmek yerine sadece geriye itin. Tırnak etini kesmek enfeksiyon riskini artırır ve tırnağın doğal bariyerini zayıflatır.

4. Tırnak Eti Yumuşatıcı/Sökücü (Cuticle Remover):

   • Kullanım: Tırnak etlerini yumuşatarak itme işlemini kolaylaştırmak ve kalınlaşmış ölü derinin çözülmesine yardımcı olmak için kullanılır.

5. Nemlendirici Krem / Tırnak Yağı (Hand Cream / Nail Oil):

   • Kullanım: Manikür sonrası tırnaklara, tırnak etlerine ve ellere nem takviyesi yapmak, kuruluğu önlemek ve tırnakları güçlendirmek için kullanılır.

6. Dezenfektan Sprey veya İzopropil Alkol:

   • Kullanım: Her kullanımdan önce ve sonra metal aletleri (makas, pens, itici) temizlemek ve dezenfekte etmek için kullanılır.

   • Önemli: Kişisel kullanımda bile alet temizliği, mikroorganizma transferini önlemek için kritik öneme sahiptir.

7. Manikür kasesi: El tırnaklarının içerisinde bekletilebileceği ılık su konulan kaseler.

Temel Manikür Adımları

1. Temizlik ve Dezenfeksiyon:

   • Maniküre başlamadan önce ellerinizi ve tırnaklarınızı sıvı sabun ve fırça ile iyice yıkayın. Yumuşak el-tırnak fırçaları ve sıvı bir sabun ile parmaklar, tırnak yüzeyi ve tırnak ucundaki serbest kenarın altı yumuşak hareketlerle fırçalanır. Bu işlemle tırnak ve çevre dokulardaki yağlar, kimyasallar, mikroorganizmalar vb. uzaklaştırılır. Sonra su ile durulama işlemi yapılır.

• Kullanacağınız metal aletleri dezenfekte edin.

• Tırnaklarda oje var ise oje çıkarıcılar (aseton ya da etil asetat içermekte) ve pamuk pedler ile temizlenmelidir. Ancak bunlar çok konsantre oldukları için tırnak ve çevre deride iritasyon (tahriş) ve kurumaya neden olabilir. Bu nedenle bunlar sulanırılarak kullanılmalıdır.

2. Kısaltma ve Şekil Verme:

• Tırnak makası veya pens ile tırnakları istenen uzunlukta düz bir şekilde kesin.

• Törpü kullanarak tırnaklara nazikçe şekil verin ve kesilen kenarları pürüzsüzleştirin.

3. Yumuşatma:

   • Ellerinizi ılık ve sabunlu suda 5 dakika kadar bekletin (isteğe bağlı, kuru tırnaklar için faydalıdır) veya lunulanın gerisindeki kütikulaya (tırnak etlerine) özel yumuşatıcıyı sürün. 

4. Tırnak Etini İtme:

   • Kütikula temizleyicinin geniş ucu ile kütikula (tırnak eti) yumuşak hareketlerle geriye ittirilmeye çalışılır. Fazla kütikula, tırnak makasları ile dikkatlice kesilir.

     Burada amaç, tırnağa bu alanda oval bir şekil vermektir. Ancak kütikulanın tamamen kaldırılması enfeksiyon riskini artıracaktır. Ayrıca bu uygulama sırasında bu alana gereksiz fazla basınç, tırnak yapısında geçici ve kalıcı hasarlara neden olmaktadır.

     Kütikula temizliğinde alkali özel kütikula çıkarıcılar ya da jojoba, badem yağı gibi doğal yağlar kütikulaya uygulanarak yumuşak mekanik hareketlerle kütikula çıkarılabilir.

   • Önemli Bilgi!

     Tırnakların manikür sırasında ya da bakımlarında 5 dakika kadar ılık suda beklemesi, tırnak plağının suyu emmesine, şişmesine ve şeklini değiştirmesine neden olur. Bunun hızla buharlaşmasıyla tırnak, normal sertlik ve şekline geri döner. Bu durum, tırnaktaki keratin sülfür bağlarının hasarlanmasına, dolayısıyla tırnakların kolay kırılmasına ve soyulmasına neden olabilir.

3. Nemlendirme:

   • İşlem bittikten sonra ellerinize ve özellikle tırnak çevrenize ve tırnaklarınıza yoğun bir nemlendirici krem veya tırnak yağı ile masaj yapın. Bu adım, tırnakların esnekliğini korur ve kırılmayı önler.

Bu adımları düzenli uygulamak, tırnaklarınızın sağlıklı ve bakımlı görünmesine yardımcı olacaktır.

Tırnağın Şekli

Tırnak plağının bireysel ya da trend amaçlı belirlenmiş ve aşağıda resimde tanımlanmış bazı şekilleri bulunmaktadır.

Bunların içerisinde çekici olarak tanımlanan oval tırnak şeklidir. Bunu yuvarlak ve kare tırnak şekilleri takip etmektedir.

Tırnağın uzun ya da kısa olması kişisel, mesleki ya da sosyal trendler ile belirlenir. Ancak uzun tırnaklar, uzun ve estetik bir el-parmak yapısı ve ojeli olduğunda daha çekici görünmektedir.

Uzun tırnakların günlük hayatta maruz kaldığı basınç ve travmalar onikolizise (tırnak yatağından ayrılma) neden olabilmektedir.

Tırnakların Sertleştirilmesi

Yumuşak ve çabuk kırılan tırnaklarda tırnak sertleştiriciler kullanılabilir.

Bunların içeriğinde %1–2 formalin bulunmaktadır. Ancak bunların yoğun ve düzensiz kullanımı, tırnaklarda esnekliği azaltıp sertliği artırması nedeniyle bazen kolay tırnak kırılmalarına neden olabilmektedir. Ayrıca formalin, parmak derisinde lokal iritasyon, alerjik reaksiyonlar, ağrı, tırnak altında hiperkeratozis, onikolizis hatta tırnak altında kanamalara neden olabilmektedir.

Sıklıkla metilen glikol içerisinde formaldehid kullanılmaktadır. Bu amaçla tırnak sertleştirici olarak satılan hazır ürünler mevcuttur.

Tırnak Estetiğinde Kullanılan Yöntemler ve Dermatolojik Yönü

Tırnak estetiğinde özel ojeler, yapay tırnaklar, akrilik tırnaklar, UV ojeler vb. kullanılması ile tırnaklar artık basit bir manikür ya da ojenin ötesine geçip neredeyse birer sanat eserine dönüşmektedir.

Ancak, bunların kullanımıyla birlikte maalesef problemler de artmaktadır:

Paronişi (Dolama)

Yanlış, sert ve sık yapılan manikürler maalesef paronişi (dolama) denen tırnak çevresi enfeksiyonuna neden olabilmektedir.

Enlemesine Çizgilenme ve Lökonişi

Özellikle kütikula temizliği sırasında sert yapılan uygulamalar, tırnak üzerinde enlemesine çizgilenmelere ve lökonişiye (tırnakta beyaz lekeler) neden olmaktadır.

Tırnakta Renk Değişimi

Özellikle kırmızı ve kahverengi ojelerde, tırnak üzerinde renk değişimi gelişmektedir. Renklenme kırmızı ya da sarı olarak ortaya çıkmaktadır.

Tırnak Üzerinde Beyaz Lekeler

Ojelerin tırnak yüzeyinden sert çıkarılması sırasında gelişen tırnak yüzeyindeki hasara bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.

Onikolizis

Maalesef sert yapılan manikür uygulamalarında ve yapay tırnaklarda onikolizis gelişmektedir.

Özellikle yapay tırnaklarda olması gerektiğinden daha uzun takılan yapay tırnaklar, mekanik olarak tırnak yatağında ayrılmaya, yani onikolize yol açmaktadır.

Tırnak üzerine parlatıcı amaçlı kullanılan törpüleme işlemi sırasında tırnak üzerinde oluşan aşırı ısı da onikolizise neden olabilmektedir.

Pterjiyum Deformitesi

Tırnakta kütikulada, proksimal tırnak katlantısında ya da çevre dokularda yapılan uygun olmayan kesme işlemleri, anormal doku büyümesine, yani pterjiyum deformitesine yol açmaktadır. Bunlar tırnak ucunda (ventral) ya da proksimal tırnak katlantısında (ventral) yerleşebilir.

Maalesef uzman olmayan kişiler tarafından bunun kütikula olarak değerlendirilip yeniden kesilerek müdahale edilmesi deformasyonu daha da artırmaktadır.

Tırnak ojelerinin de ventral pterjiyuma neden olabileceği bildirilmiştir.

Alerjik Dermatitler

Tırnak bakımı ve kozmetiğinde kullanılan her ürünün, tırnak çevresinde alerji ve egzama yapma riski bulunmaktadır. Bu kimyasallar el ve tırnakla temas ederek yüzde, göz kapaklarında, boyunda hatta genital alanda alerjik döküntülere neden olabilmektedir.