İnfantil hemanjiomalarda tanısal süreç sonrası yüksek risk faktörlerinin belirlenmesi son derece önemlidir. Bu risk faktörleri ile takip ve tedaviye başlanılan hemanjiomalarda bu süreci karşılaştırmalı değerlendirecek iki adet skor sistemi kullanılmaktadır.

Hemanjioma aktivite skoru

İnfantil hemanjioma yapısındaki tümoral aktivite (çoğalma, stabilizasyon, gerileme) hemanjiomanın klinik görünümünü de etkilemektedir. Hemanjiomalarda klinik değerlendirme, takip ve tedavi kontrollerinde klinik davranışının - aktivitesinin belirlenmesi ve skorlanması son derece önemlidir. Bunun için "hemanjioma aktivite skoru" kullanılmaktadır.

Hmanjioma aktivite skorlamada kullandığımız kriterler;

• Hemanjiomanın rengi; canlı, parlak kırmızı renk büyüme, proliferatif fazı desteklerken, mat kırmızı/pembe/mavi renk stabilite ve gerileme, involüsyon fazını desteklemektedir.
• Hemanjioma derin yerleşimli deri yüzeyinde kabarma dışında bir klinik bulgu yoksa, bunun gerginliğine bakılmaktadır. Bu formda hemanjiomalarda takip ve tedavi etkinlik kontrollerinde gerginlik ve şişmede % olarak ne kadar azalma/artış olduğu skorlamada kullanılmaktadır.
• Hemanjioma kenar-sınırlarında kırmızı mat ya da parlak rengin varlığı
• Hemanjioma takibinde lezyonda aktivasyon değişiminde renk değişimi
• Hemanjioma yapısında mavi-gri renk alanlarının varlığı
• Hemanjiomada ülserasyon involüsyon evresini desteklemektedir. Ülserasyonun boyutları ve takip sürecindeki değişimleri son derece önemlidir. Klinik olarak ülserasyonun varlığı ve boyutu skorlanmaktadır.

Örnek bir skorlama

Tüm hemanjioma yüzeyinde mat kırmızılık skor 3, mavi alanlar skor 2, gri alanlar skor 1; toplam skor 3 + 2 + 1'den 6. Bu skorun elde edilmesinde 3 kritere bakıldığı için 6 / 3 = 2 elde ülserasyonsuz hemanjioma skoru elde edilmektedir. Lezyon sınırında ülserasyon var, 1 cm² olduğu için skor 0.5 ve toplam hemanjioma aktivite skoru 2.5 olmaktadır. Bu skorun belirlenmesi hemanjiomanın ileri dönük klinik davranışının belirlenmesi, risklerin ölçümlenmesi, tedavi kararının verilmesi ve tedavi takiplerinde kullanılmaktadır.

Aynı hemanjiomaya uygulanan tedaviden 1 yıl sonra.

Tüm hemanjioma yüzeyinde mat kırmızılık skor 3, gri alanlar skor 1, tedavi sonrası deri renk değişimi yok skor 0; toplam skor 3 + 1 + 0'dan 4. Bu skorun elde edilmesinde 3 kritere bakıldığı için 4 / 3 = 1.3 ülserasyonsuz hemanjioma skoru elde edilmektedir.

HAS skorlaması çok detaylı fizik muayene ve hasta şikayetlerinden bağımsız, sadece gözleme dayanmaktadır. 1-2 dakika gibi kısa sürede skorlama hızla yapılmakta, hatta hasta olmaksızın hasta fotoğrafı üzerinden de skorlama yapılabilmektedir. HAS hemanjiomanın daha sonraki klinik değerlendirmesi ya da riskleri açısından bilgi vermez; ancak HAS kullanımı daha pratiktir ve az zaman almaktadır.

Hemanjioma şiddet skoru - HSS

Hemanjiomada "hemanjioma şiddet skalası-HSS" kullanılabilir. Bu hemanjioma için daha dinamik bir değerlendirme sunarken klinik davranışını ve risklerini tanımlamaktadır. Bu skorlamada doktorun gözlemleri dışında hastanın şikayetlerine dönük olarak değerlendirme yapılmakta ve skorlanmaktadır. HSS'de kullanılan klinik skorlama aşağıdaki tabloya göre yapılmaktadır.

Yukarıda HAS'ta kullanılan örnek üzerinden HSS skorlaması yapılacak olursa:

 

Yukarıdaki hemanjioma için HSS skoru; vücutta uzun aksı 15 cm büyük olduğu için skor 3, vücut yerleşim skoru 2, hemanjioma yapısal risk gelişme skoru 5, ülserasyon kaynaklı komplikasyon skoru 2, ağrı skoru 0, hayatı tehdit etme ve görünümü etkileme skoru 1; toplam HSS skoru 13.

1 yıl sonra hemanjiomanın klinik değişiminde HSS skoru ise;

vücutta uzun aksı 15 cm büyük olduğu için skor 3, vücut yerleşim skoru 2, hemanjioma yapısal risk gelişme skoru 5, komplikasyon skoru 0, ağrı skoru 0, hayatı tehdit etme ve görünümü etkileme skoru 1; toplam HSS skoru 11.

Aynı örnek üzerinden HAS ve HSS skorlarını karşılaştıracak olursak, HAS'ta 1 yıl sonunda %50'lik bir skor azalması olursa, HSS'de değişim bu oranda çıkmamaktadır.

Her iki skorun yüksek çıkması, yüksek riskli hemanjiyoma tanımlaması anlamına gelmekte ve bunlarda doğumdan sonraki ilk 5 haftada sistemik ve diğer tedavilerin başlanması gerekliliği savunulmaktadır.

HAS ve HSS sistemleri klinik olarak ve riskleri ile hemanjiyomalarda skorlama yapmaktadır. Ancak yapılan skorlama sistemleri hemanjiyomun deri yüzeyinden görünen kısmı ile ilişkilendirilmektedir. Deri altı yapıların değerlendirilmesi için US hatta MR gerekebilmekte. Bunların sık tekrarı hasta için yorucu ve ekonomik olarak pahalı olabilmektedir. Bu nedenle eksik ve yetersizliklerine rağmen bu iki skor sistemi kullanılmaktadır. Bunlar içerisinde HAS daha kolay ve pratik olarak görünmektedir. HAS skorlama tamamen gözlemlenecek hemanjiyoma objesi üzerine kuruludur. Bu nedenle hasta ve hastanın fotoğrafı üzerinden skorlama yapılabilmektedir. HSS de hemanjiyoma dışında hastanın şikayetleri de skorlamada yer aldığı için mutlaka muayene sırasında yapılabilmektedir.

Hemanjioma klinik ve tedavi takiplerine bakıldığında HAS skorlama daha değerlendirmeye duyarlı görünmektedir. HSS zamanla ve tedavi ile fazla değişmemektedir (yukarıdaki örnekte olduğu gibi).