GSV ve SSV, bacaklardaki en önemli yüzeysel venlerdir ve kendi dallarıyla birlikte yüzeysel venöz sistemi oluştururlar. Bu venler, deri ve yağ dokusu arasında, safen fasya adı verilen bir katmanın hemen altında yer alır. GSV, Safenofemoral Birleşke (SFJ) ile, SSV ise Safenopopliteal Birleşke (SPJ) ile derin venöz sisteme katılır.

Bu ana birleşme noktalarının yanı sıra, yüzeysel ve derin venöz sistemler arasındaki bağlantıyı "perforatör venler" sağlar. Bu venler, adlarını deri altı fasyayı delerek derin venlere ulaşmalarından alır. Bacaklarda perforatörlerin konumu, varislerin nedenlerini anlamak ve tedavilerini belirlemek açısından hayati öneme sahiptir. Bir bacakta 70 ila 160 arasında perforan ven bulunabilir ve bunlar ayağa daha yakın bölgelerde daha yoğundur.

Perforan Venlerin Yapısı

Perforan venlerde (PV), kanın sadece yüzeyden derine doğru akmasını sağlayan tek yönlü kapak (valve) sistemleri bulunur. Bu venler ince duvarlıdır ve genellikle 1-2 mm'den daha küçüktür; 1 mm'den küçük olanlarda kapak sistemi bulunmayabilir. Kapaklar "S" şeklindedir ve kasların kasılması sırasında kapanarak kanın geriye kaçışını (reflü) engeller.

• Paratibial perforatör venler: GSV'ye açılır. Bacağın alt ve orta kısmındakilere Sherman PV, üst kısmındakilere ise Boyd PV denir.

• Posterior tibial perforatör venler: Posterior tibial ven ile GSV arasında bağlantı kurar. Bunlara Cockett PV adı verilir ve Cockett 1, 2, 3 ve 24 cm olarak sınıflandırılır.

Venlerde Kapak Sistemleri

Ayaktaki GSV, SSV, derin venöz sistem ve büyük perforatör venler, içlerinde kapak (valve) sistemlerine sahiptir. Venüllerdeki kapaklar 40 µm çapındadır. Bu kapaklar embriyolojik gelişim sırasında oluşur ve yaşla birlikte sayıları azalır. Normalde, diz kapağının altında safen vende ortalama 6,3 ila 8,7 arasında kapak bulunurken, diz üstünde bu sayı 2,4'e kadar düşer.

Bu kapaklar, kanı ayaklardan kalbe doğru tek yönlü taşımak için biküspit (çift kanatlı) yapıdadır ve her 3-4 cm'de bir yerleşmiştir. Kapak sistemindeki bir sorun, kanın venöz sistemde geriye kaçmasına (reflüye) neden olur. Varislerin %90'ında venöz sinüsler ve kapaklarda patolojiler tespit edilmiştir.

Retiküler Venler

GSV, SSV ve perforatörler dışındaki yüzeysel venöz ağa "retiküler venler" denir. Bu venler, derinin yüzeyindeki venüllere boşalır. Normalde daha düşük çapa sahip olmalarına rağmen, variste 1 cm'den fazla genişleyebilirler. Duvarları daha incedir ve üzerlerini örten fasya tabakası, safen sistemininkine göre daha yüzeyseldir. Bu venler, sıklıkla telenjiektazilerin geliştiği sistemdir ve ana venöz sistemde genişleme olmaksızın da varisler gelişebilir.

Retiküler venlerin bazılarına özel isimler verilmiştir:

• Giacomini veni: Uyluğun arka kısmında SSV ile GSV arasında yer alır. Bu yüzeysel venler, bacaklardaki venöz yetmezliklerin %70'inde varis olarak görülür.

• Anterior aksesuar safen ven (AASV): Diz dışından SFJ'ye uzanır.

• Anterior krural venler: Dizin dış alt kısmından dizin iç kısmına uzanır.

• Genikülat perforatör: Küçük çaplıdır, ancak reflü durumunda belirginleşebilir.

• Lateral subdermal retiküler ven pleksusu: Diz dışındaki kondilde yer alır ve perforan özellik gösterir.