Estetik amaçlı yüz dolgu uygulamaları son yılların en popüler uygulamaları arasında. Uygulama sıklığımız arttıkça istenmeyen estetik sonuçları ve yan etkileri daha fazla görmeye başladık. Uygulayıcı doktor ve hasta adına hiç karşılaşmak istemeyeceğimiz bir komplikasyon ve tedavi yaklaşımından bahsetmeye çalışacağız. Dolgu uygulamalarının göz komplikasyonları, ani görme kaybı...

Dolgu uygulamlarında sık tercih alanlarından biriside göz çevresi uygulamaları(kaz ayakları çizgilenmeleri, burun ve glabela dolguları, göz altı dolguları gibi). Bu amaçla kullanılan dolgu ürünleri göreceli güvenlikte, yasal ve onamlı ürünlerdir. Uzman ve deneyimli doktorlar tarafından uygulanmaktalar. Bunlara rağmen arter ve ven tıkanlıklarından kaynaklanan gözde, retina dahil olmak üzere, çeşitli damarsal komplikasyonlar ortaya çıkabilmekte. Bu komplikasyon göz çevresinde doku kayıplarına hatta ani görme kaybına neden olabilmekte.

Bu tür komplikasyonlar göz çevresinin çok zengin kan dolaşımı yapısından kaynaklanmakta. Aşağıdaki resimde görüldüğü gibi yüzün yüzeysel arterleri; yüzeysel temporal ve facial arter gibi(bunlarda yüzde yeni dallar vermekte) "external carotid arter" kaynaklıdır. Bunlar göz çevresinde birleşerek-anastomoz zengin bir arter ağı oluşturmakta.

 

Gözün iç anatomik yapılarının arteriyal beslenmesi "internal carotid arterden" kaynaklanan oftalmik arter ile sağlanır. Bu arter optik foremenden geçerek göze ulaşır. Göz anatomik yapısı ve özellikle retinanın beslenmesini sağlarken göz yaşı bezi, burun sırtı, alın ve göz üst-alt bölümlere dallar vererek yukarda tanımlanan göz çevresindeki yüzeysel damarsal yapılar ile yeni anastomozlar oluşturmakta.

 

Göz çevresinde yapılan dolgu uygulaması sırasında dolgu içeriği yanlışlıkla bu zengin arter içerisine yapıldığında(özellile yüksek basınçlı uygulamalarda) dolgu arteriyel dolaşımda geriye doğru giderk "oftalmik ve central retinal arterde" emboliye-tıkanmaya neden olabilmekte.

 

Göz çevresi dolgu uygulamalarında özellikle kaş arası-glabella uygulamalarında gelişen bu komplikasyon gözde çok şiddatli ağrı, göz kapağında düşme-pitozis, korneal ödem, ani görme kaybı ve ilerleyen sürede göz çevresi dokularda nekrozlara neden olmakta. Gerçektende estetik uygulamalarında en çok korkulan yan etki.

Gelişebilecek bu komplikasyonda standart bir protokol olmamakla birlikte çalışmalarda bir algortima gelirştirilmiştir. Bu kısaca ingilizce kelmelerin harfleri kullanılarak "M.A.STE .R.S" olarak tanımlanmakta. Bunlar aşağıda sırası anlatılacak olan;

• M; fiziksel manevralar
• A; Hyaluronidaz enzim kullanımı
• STE; steroid kullanımı
• R; gzö içi basıncı azaltılması
• S; oksijen verilmesidir.

Fiziksel manevralar

Bu fiziksel manevralar komplikasyon fark edildiğinde hızlı bir şekilde uygulanmalıdır. Böylece göz içinde basınç azaltılarak retinal damarlar genişletilerek emboliye neden olan dolgu partikülünün "oftalmik ve central retinal arterden" daha uçlara göç etmesini sağlayarak merkezi görmeyi kurtarmayı amaçlamaktadır. Bunlar;

1. Göz üzerine basınç uygulanması

İlk yapılması gereken manevraladan birisi olmalıdır. Göz küresi üzerine 15-20 saniye süre ile basınç uygulanarak aniden bırakılması şeklinde yapılır.

2. Parasentez

Burada amaç corneoscleral limbustan 27 gouge iğne ile kornea arkasındaki anterior chamber girerek 0.1- 0.2 mL göz içi aqueous humorın boşaltılmasıdır. Mutlaka bir göz uzmanı tarafından yapılmalıdır.

3. Hastanın Semi-Fowler pozisyona getirilmesi

Hastanın 30-45 derecede oturur pozisyona getirilmesi. Bu pozisyon yüz ve göz bölgesinin venöz dolaşımının rahat boşalmasını sağlayarak göz içi basıncın azalmasını sağlamakta. Hatta hasta bu poizsyonda iken göz çevresi fiziksel manevralar yapılmalı.

Hyaluronidaz enzim uygulaması

Bu enzim hyaluronik asiti katabolize ederek erimesini sağlamakta. Göz komplikasyonu geliştikten sonraki ilk 60-90 dakikada uygulanmalıdır. Uygulama;

• göz küresinin arkasına 150-200 UI/mL dozlarda 2-4 mL uygulanmakta.
• supratrochlear alana uygulanbilir
• urokinaz ie birlikte damar içerisine(supraorbital arter içerisine) yapılabilir.

Çok fazlası ile deneyim ve uzmanlık isteyen bir uygulama olduğu için göz uzmanı tarafından yapılmalıdır.

Sistemik steroid Uygulaması

Göz komplikasyonlarında damar yolundan IV olarak metilprednizolon 1000 mg dozları ve üzerinde 3 gün 24 saat arayla uygulanmakta(uygulam sırasında her 15 dakikada bir tansiyon takibi ve kan şekeri takibi yapılmalıdır).

Göz içi basıncın düşürülmesi

Bu komplikasyonlarda göz içi basıncın düşürülmesi son derece önemlidir ve tedavide altın standartı oluşturmakta. Bu amaçla ilk seçenek olarak; prostaglandin analogları, karbonik anhidroz inhibitörleri ve beta blokerler kullanılır. İkinci seçenek olarak alfa agonistler ve hiperosmotikler(ağız yada damar yolu ile acetazolamide ve mannitol gibi) kullanılır. Bu tedavilerde göz uzmanı tarafından düzenlenmelidir.

Oksijen verilmesi

Hızla oksijen verilerek plazma okisijen konsantrasyonun arttırılması böylece gözde retinal dokuda oksijenin arttırılması amaçlanmakta. Bu amaçla hiperbarik oksijen( 253 kPa'da 2 saat 2 hafta) kullanılmakta. Ayrıca burun kanülü yada yüz maskeleri ile 5 L/dak ve daha yüksek okisijen verilerek plazma oksijen konsantrasyonunu da artırılabilir. Hatta 15 L/dk oksijen maskesi plazma oksijen konsantrasyonunu daha yüksek bir seviyeye yükseltebilir.

Yüzde göz çevresinde özellikle burun ve glabellada dolgu uygulamalarında hastada aniden başlayan şiddetli göz ağrısı ve görme kayıplarında yapmamız gerekenler;

• hastayı 30-45 derecede oturur pozisyona almak
• göz üzerine 15-20 saniye süre ile basınç uygulanması
• Kontrendikasyonları yok ise hızla IV metilprednizolon 1000 mg uygulanması
• 5-15 L/dakikada maske ile okisjen uygulaması
• En kısa sürede bir göz uzmanı ile konsülte edilmesi gerekmekte.

Hastalarımız ve biz doktorların başına gelmemesi dileği ile