Prurigo nodularis  şiddetli kaşıntı döngüsü ve buna bağlı olarak deride ikincil ekskoriasyon ve nodüllerin karekterize olduğu kronik klinik seyir gösteren enflamatuvar bir deri hastalığıdır. Kaşıntı, nodüller ve izler hastanın yaşam kalitesi üzerinde derin bir olumsuz etkiye neden olmakta.

Prurigo nodularis'in kesin nedeni-patogenezi bilinmemektedir. Fakat bağışıklık hücreleri arasında düzensizlik ve kaşıntının nöral yolunun rol oynadığı düşünülmekte. 

 

Prurigo nodulariste lezyonal deride T lenfosit, mast hücreleri ve eosinofillerden oluşan yoğun hücre infiltrasyonu görülmekte. Bu süreç deride kronik kaşıntıda rol alan IL-31, triptaz, eozinofil katyonik protein, histamin, prostoglandinler ve nöropeptidler gibi sitokinleride görmekteyiz. 

Prurigo nodülariste lezyonal deride sinir fiber yoğunluğu ve bu sinirlere ait nöropeptidlerde artış gözlenmekte. Bu nöropepetidler arasında calcitonin gene-related peptide (CGRP) ve substance P (SP) prurigo nodülaris gelişiminde ana rol oynamakta. 

Prurigo nodulariste-PN 6 haftadan daha uzun süren yoğun, aralıklı ve zaman zaman çok artabilen bir kaşıntı görülmekte. Kaşıntıya sıklıkla deride yanma ve batma hisleride eşlik etmekte. Kaşıntılı nodüler lezyonlar birkaç taneden yüzlerceye kadar sıklıkla kol ve bacakların dış yüzeyinde simetrik yerleşimli görülmekle birlikte gövdede hatta yüz ve saçlı deride yerleşim gösterebilmekte. Sıklıkla hasta elinin ulaşaması nedeni ile sırtın orta ve üst kısmında görülmez bu “butterfly sign” olarak tanımlanır. Üzerleri ekskoriye edilmiş nodüllerde bazen kanama odakları ve sıklıkla nodüllerde hiperkeratozlar görülebilir. Nodüllerimn boyutları birçak mm den cm lere kadar ulaşabilmekte. 

PN sıklıkla 18-65 yaş döneminde görülmekle birlikte sıklıkla 50-55 yaş döneminde kadınlarda görülmekte. 

PN hastalarda altta atopik dermatitis kliniği olabilir. Bu yönde hasta mutlaka değerlendirilmelidir.

PN de ayırıcı tanı amaçlı hastalardan hemogram, karaciğer-böbrek fonksiyon testleri, hemoglobin A1c, HIV serolojisi, hapatit B ve C serolojisi yönünde testler istenebilir. Genel kaşıntının değerlendirilmesi için diğer testler(bağırsak parazitleri, alerji, kanser taraması ...vb) gerekir ise istenebilir. 

Tedavi

PN tedavisinde amaç kaşıntı-kaşıma döngülerinin azaltılması ve nodüllerin tedavisi şeklinde düşünülmelidir. Tedaviler hastanın yaşına, hastalığın klinik şiddetine, hastanın sağlık durumuna göre kişileştirilmelidir. 

PN de topikal tedavi olarak; kortikosteroidler, pimecrolimus ve calcipotriol kullanılmakta. Kortikosteroid kullanımı sonrası lezyonların özel tape yada sargılar ile kapatılmaları tedavilerde oldukça destekleyici olmakta.

Kaşıntının baskılanması için topikal anestezikler kullanılabilir(1% pramoxine losyon; CeraVe Moisturizing Lotion for Itch Relief , capsaicin, lidokain sprey gibi). 

Fototedavi; dar bant UVB (NBUVB), PUVA etkin olarak kullanılmakta. 

PN kaşıntı histamin kaynaklı olmadığı için sistemik antihistaminler etkili değil.

PN gelişimindeki immunolojik mekanizmalar için immunosupresantlar; methotrexate ve siklosporin kullanılabilir.

PN gelişimindeki nörolojik mekanizma için gabapentinoidler(gabapentin ve pregabalin), neurokinin-1 receptor (NK1R) antagonistleri, thalidomide, antidepresanlar( paroxetine, fluvoxamine, duloxetine ve amitriptyline) kullanılmakta.  

PN gelişiminde IL-31, Oncostatin M (OSM) beta reseptör ve IL-4 reseptör saptanması sonrası bunları hededfleyen ilaçlar sistemik olarak PN başarı ile kulanılmakta. IL-31 hedefleyen nemolizumab PN ve atopik dermatitisli hastlarda ASC olarak kullanılmakta.