1963 yılında Dr.Goldman tarafından ilk kez dövme silmede normal mod Ruby lazer kullanıldı. Günümüzde pikosaniye Q-switched lazerler kullanılmakta.

Lazer dövme silme ile ilgili tecrübelerimiz geliştikçe sonuçların değişken olduğunu görmekteyiz. Sonuçları etkileyen bazı parametrelerden bahsedilmeye başlandı.  Bu makede bu parametreleri anlatmaya çalıştık.

Dövme silmede sonuçları etkilen faktörleri 3 gurupta toplamaktayız.

1. Dövme Silme İşlemi Yapılacak Kişiye Ait Parametreler

• Kişinin yaşı
• Dömenin yapıldığı yer
• Hastanın pigment açısından cilt tipi
• Hastanın svunma sistemi, deriden pigmentleri temizleme yeteneği

2. Dövmeye Ait Parametreler

• Dövmenin yapılma şekli
• Dövemenin Süresi
• Dövemenin Uygulanma Derinliği
• Dövmenein Boyutu
• Dövme Kullanılan Pigmentin Rengi
• Dövme Kimyasal Yapısına Karşı Hastanın Allerjijk Reaksiyonları
• Dövmede Zamanla Renk Değişimi, Özellikle Koyulaşması

3. Dövme Silmede Kullanılacak Lazere Ait Parametreler

• Lazer Tipi
• Lazer Enerjisi
• Lazer Spot Boyutu ve Yapısı

Dövmenin yapılma şekli, pigment tipi

Dövmeler yapılma şekline göre amatör ve profesyonel dövmeler olarak sınıflandırılmakta. Bu dövme silmede en önmeli ilk parametre.

Amatör dövme daha basit bir dövme sistemi ile ve tek pigment-boya ile yapılmakta. Bu dövmelerde boya daha az ve yüzeysel deriye uygulandığı için ve tek renk içerdiği için lazer ile çıkarılması daha kolay ve az seanslar gerektirmektedir(5-10 seans). Amatör dövmede daha bilindik "hint siyah boyası" gibi pigmenteler kullanılmakta ve bunlar doğal yollardan elde edilmekte.

Profesyonel dövme ise daha gelişmiş sisemler ile deriye çoklu pigmentler ile yapılmakta. Bu dövmelerde boya daha yoğun ve derine olarak deriye uygulanmakta ve birden fazla boya kullanıldığı için lazer ile çıkarılması daha zor ve uzun seanslar gerektirmektedir(15-20 seans). Profesyonel dövmelerde ise inorganik kaynaklı pigmentler; krom yeşili, kobalt mavisi ve kedminyum yeşili gibi kullanılmakta. 

 

Travmatik dövme; kaza ateşli silah yaralanması nedeni ie pigment içerisin yabancı cisimlerin deri içerisinde kalmasıdır. Ateşli silah yaralanmaları yada asfalt düşme sonrası karbon kaynaklı dövmelerin gelişmesi gibi. Bunlar amatör dövmeler gibi değerlendirilmekte ve az seans gerekmektedir.

Lazerlere Ait Parametreler

Lazerin Dalga Boyu

Dövme silmede farklı dalga boylarında Q-Swched Lazer-QSL kullanılmakta. Hangi lazer boynun kullanılacağı dövme boya-pigmentine kısaca rengine bağlıdır. Örneğin tek renk içeren bir dövmede tek dalga boyuna sahip bir QSL yeterli iken çok renkli dövmede birden farklı lazerler kulanılması gerekebilmektedir. kalınabilmektedir. 

Siyah, açık yeşil ve koyu mavi dövmelerde 1064 nm QSL, kırmızı dövmelerde 532 nm QSL kullanılması gibi. 

Koyu mavi dövmelerde 694-nm ruby, 755-nm alexandrite lazer kullanılabilirken ideal lazer 1064-nm QS Nd: YAG lazerdir.

Turuncu, kırmızı,kırmızı-kahverengi dövmeler 532 nm QS KTP lazere kısmen cevap vermektedir.

Mor ve viyole renklere en iyi 694-nm QS ruby lazer cevap vermekte. Aşağıdaki grafikre renkler ve bunlarar karşlık gelen en iyi lazer dalga boyları görülmektedir.

 

Halen 448-600 nm dalga boyunda kullanılabilecek lazer istemleri günümüzde yoktur. Bu nedenle bu dalga boyunda yani sarı, turuncu ve kırmızıda etkin ideal bir lazer bulunmamaktadır.

Lazer Işınımın Uygulama Çapı; Spot Size

Tüm lazer tedavilerinde olduğu gibi dövme silmede lazerin spot alanı önemli. Ancak QSL dövme silmede lazerin deride daha derine inmesi isteniyor ise lazer enerjisinin arttırılması yerine spot alanı arttırılmakta. Ancak genel sonuçlar 4 mm spot alanının 1064 ve 532 nm dalga boyları için en ideal spot alanı olduğunu göstermektedir.

Lazer Işınımın Uygulama Süresi; Pulse süresi; nano saniye, pikosaniye 

Dövmede kullanılan boya partikülleri ortalama 30-300 nm dir ve bunlara lazer uygulandığında gelişen ısıslarının % 50 sini kaybetme süreleri yani thermal relaxation time-TRT 10 nanosaniyedir. Bu nedenle ideal QSL sistemleri pulse süresi nanosaniye düzeyinde olmalıdır. Yeni lazer istemleri nanosaniyeden daha küçük hatta pikosaniye düzeyindedir. Pikosaniye pulse süreleri daha iyi klinik cevaplar sunmaktadır.

Lazerin Uygulama Enerjisi; Fluence

Dövme pigmentinin ısı ve akustik etki ile parçalanması ve lenfatik sistem ile dövme alanından uzaklaştırılması için lazerin uygulama enerjisi optimize olmalıdır. Bu enerji her seansta dövme partikül boyutları küçülerek değiştiği için tekrar optmize edilmelidir. Örneğin ilk seanslarda 7 J/cm2 ile başlanarak sonraki seanslarda 11 J/cm2 enerjilerin kullanılması gibi.

Dövme Yapıllan Deri Alanına Ait Parametreler

Lazer, Dövme Pigmenti ve Deri Dokusu Cevabının Zenginleştirilmesi

Lazer dövme silmede etkinlik, lazerin dövme pigmentine maksşmum ulaşması ve bunada enrjiye dönüşmesi ve deride en az hasarar yol açması olarak tanımlayabiliriz.

Yukardaki resimde açıklandığı gibi deride ortalama epidermis 100 mikron, dermis 1900 mikron kalnlığındadır. Dövmede kullanılan pgmnet ise ortalama 400 mikrn derinliğindedir. A ile gösterilen durumda lazer deri yüzeyinden uygulandığında lazer ışınımının büyük bir kısmı epidermis ve dermis tarafında yansıtılmakta yada bu katmanlarda emilmekte. Yani dövme pigmentine çok az lazer ulaşabilmekte.  B konumunda ise epidermal ve dermal ön uygulamlar ile epidermis ve dermisin lazerin dövmeye ulaşması arttılabilmekte. C konumunda ise epidermis lazer öncesi kaldırılmakta bu lazerin dövme pigmentine daha fazla ulaşmasını sağlamaktadır.

Lazer öncesi deri yüzeyine epidermise hyperosmotik solüsyonlar sakroz, gliserol ve jeller kullanılarak lazerin epidermis yüzeyinden yansıması azaltılabilmektedir. Bu amaçla polipropilen ve polietilen glikol gibi deri yüzey temizleyicileri kullanıldığında sonuçlar daha iyi olmakta.

Dövmeye Ait Parametreler

Dövmeyi oluşturan pigment partikül boyutları

Dövemenin pigment boyutları lazer öncesi ve her lazer seansı sonrası değiştiği unutulmamalıdır.

Dövme pigmenti deride hücreler içerisinde granül denilen yapılarda yer almakta ve bunların boyutları maksimum 6 µm dur. Bu granüllerin vücudun temileme sistemi olan lenfatik sistem tarafından deriden uzaklaştırılabilmesi için boyutlarıın 0.4 µm altında olması gerekmektedir. Buna göre lazer yada tüm dövme silme işlemelerinde amaç dövme pigment granül boyutlarının her seansta 0.4 mikronun altında olacak şekilde parçalanmasıdır.

Büyük pigment garanüllerine lazer uygulandığında bu yapılar lazeri daha fazla absorbe etmekte ve parçalanmakta. Sonraki seanslarda ise bu parçalanmış ve partiküler boyutları azalmış garanüller daha az lazeri absorbe etmeye başlamakta. Bu nedenle sonraki seanslarda lazer enerjisi ve lazer spot alanı artırılmalıdır.  Bu dövme pgment rengi ile son drce ilişkilidir. Örneğin koyu renk pigmetlerde bu geçerli iken açık renk pigmentlerde lazer emilimi düşünüldüğü kadar çok iyi değildir.

Dövmenin deride derinliği

Dövme pigment garnülleri genelde ortalama 400 µm derinlikte dermiste yer almaktadır. Amatör dövmeler daha yüzeysel yerleşirken profesyonel dövmeler üst ve orta dermise yerleşmekte.

Lazer dövme silmede ilk seansta lazer dövme pigmentinin en üst kısmına etki göstermekte. Sonraki seanslarda lazer enerji ve psot alanı değişiklikleri ile dövme pigmentinin daha derinlerine ulaşşılması sağlanmaktadır.

Dövme pigmentinin içeriği

Dövme pigmenti içeriği fotoallerjik reaksiyon, yabancı cisim granüloma ve lallerji oluşturmayacak kimyasal yapıda olmalıdır. Lazer dövme silmede böyle bir içerikteki dövme pigmentleri her silme seansında bu riskleri ortaya çıkaracaktır.

Bu nedenle suda çözünebilir ve biyolojik olarak vücut tarafından tamamen emilebilir pigmentler( beta karoten ve demir oksid gibi) kullanılmalıdır.

Son yıllarda polimetilmetaakrilat(PMMA) oluşan mikrokapsüller içerisinde pigmentler kullanılmaya başlanmıştır. Bu dövmelere lazer uygulandığında kapsül parçalanmakta ve pigment vücut tarafından hızla deriden temizlenmekte. Bu temizlenme oranı ilk seansta % 80 kadar çok yüksektir.  

Hastaya Ait Parametreler

Lazer dövme alanına uygulandığında parçalanan dövme pigmenti deri temzileme hücreleri olan makrofajlar tarafından alınarak lenfatik sistemle deriden uzaklaştırılmakta. Bu bilgi üzerinde durduğumuzda dövme silmede lazerin başarısı kişinin deri ve genel savunma sisteminin ne kadar iyi çalıştığı ilede ilgili olduğunu göstermektedir.

Örneğin hasta daha önce yada dövme silme sırasında kısa yada uzun süreli immün sistemi baskılayıcı bir tedavi(kemoterapi, radyoterapi yeda diğer ilaçlar; kortizon, azatiyoprin, methotraxate, siklosporin gibi ) alınmış ise lazer dövme silme işlem sonuçları beklenildiği kadar iyi olmamaktadır.