Aknenin klinik olarak aktif döneminde sistemik ve topikal ilaçlar dışında kimyasal peelingler uygulanabilir. Yüzeysel ve orta derinlikteki peelinglerde kullanılan kimyasal ajanların özellikleri, aknede farklı patofizyolojik faktörleri hedef almaktadır. Akne tedavisinde mümkün olan en iyi sonuçları elde etmek için kimyasal peeling uygulamları hastaya göre kişiselleştirmelidir. Aknede en sık kullanılan peeling ajanları trikloasetik asit (TCAA), salisilik asit, glikolik asit, mandelik asit ve laktik asittir.

Uygun peeling ajanını seçerken, tedavinin kişiselleştirilmesi, optimal sonuçlar ve olası yan etkilerin önlenmesi için peeling öncesi hastanın değerlendirlmesi yapılmalıdır. Peeling işlemine kontrendikasyon oluşturabilecek veya yara iyileşme sürecini değiştirebilecek hastaya ait faktörler sorgulanmalıdır. Örneğin akne nedeni ile sistemik izotretinoin kullanan hastaların, ilaç kesildikten sonra en az 6-12 ay boyunca orta ila derin peeling ajanlarından kaçınmaları gerektiği düşünülmektedir. Akneli hastalarda sıklıkla kullanılan minosiklin gib sistemik antibiyotiklerin ışığa duyarlılığa neden olabileceği bununda peelinglerde risk oluşturabileceği unutulmamalıdır.  

Akne tedavisinde salisilik asit (SA) peelingler

SA, güçlü keratolitik ve komedolitik özellikleri nedeniyle yüzeysel peeling için kullanılan bir 2-hidroksibenzoik asittir. Epidermal hücrelerin dökülmesini destekler ve lipofilik özellikleri sayesinde tıkanıklığı önlemek ve bakterileri etkisiz hale getirmek için komedonlara ve gözeneklere nüfuz edebilir. Stratum corneum'un üst lipofilik katmanlarının dökülmesini destekler. Bu kimyasal özellikleri akne tedavilerinde tercih edilmesini sağlamaktadır. Akne tedavisinde yüzeysel peeling için %5-30 SA kullanılır. Bu konsantrasyonlarda, SA peeling güvenlidir

Akne tedavisinde glikolik asit (GA) peelingler

GA, α-hidroksi asitler (meyvelerden elde edilen asitler) grubuna aittir ve akne tedavisinde yüzeysel veya orta derinlikte peeling olarak kullanılır. GA, korneosit yapışmasını ve stratum granulosum'daki keratinosit tıkanıklığını azaltarak cildin deskuamasyonu ile epidermolizise neden olan bir eksfoliatif maddedir. Diğer α-hidroksi asitlere benzer şekilde, artan kolajen ve mukopolisakkarit sentezi ve melanin dağılımı ile kalınlaşmış bir epidermis ve dermis oluşturur. GA'nın ayrıca Propionibacterium acnes üzerindeki bakterisidal etkileriyle inflamasyonu azalttığı gösterilmiştir; bu, hem inflamatuvar hem de inflamatuvar olmayan aknedeki faydalarını kısmen açıklar. GA peelingleri %20 ile %70 arasında değişen konsantrasyonlarda kullanılır. GA peelinglerinin etki derinlikleri konsantrasyonlarına ve maruz kalma süresine bağlıdır. GA peeling uygulamalarında ajanın etkilerini durdurmak için sodyum bikarbonat veya normal salin gibi alkali bir çözeltiyle nötralize edilmesi gerekir. GA peelinglerinin iyi bir güvenlik profili vardır ve sistemik toksisite olasılığı düşüktür.

Akne tedavisinde laktik asit (LA) peelingler

LA, tek başına veya diğer peelinglerle birlikte akne tedavisinde destek tedavi olarak kullanılan başka bir α-hidroksi asittir (ekşi süt veya yaban mersininden elde edilir). LA, korneosit yapışmasını azaltarak ve ölü deri hücrelerinin uzaklaştırılmasını sağlayarak stratum korneumun kalınlığını azaltır. Bu, yeni bir stratum korneum oluşumuna yol açar. Tirozinaz enzimini doğrudan inhibe ederek melanin sentezini azalttığı gösterilmiştir; bu da cilt beyazlatıcı etkilerini açıklar. LA, küçük yan etkileri olan güvenli bir peelingtir. Aktif akne tedavisinde %88 konsantrasyonda laktik asit kullanılmaktadır. Laktik asit, TCAA'ya göre daha zayıf etkili bir peeling ajanıdır. %35'lik TCAA ile 1 seans, 3 seans %88 laktik asit peelingine eşittir.

Uygulama öncesi hastanın yüzü temizlenerek dezenfektanlarla cilt hazırlanır. Pamuk aplikatör ile ilk katman laktik asit cilde uygulanır. 3 dakika sonra hafif bir frosting gözlenir. Sonra tüm uygulama alanı su ile yıkanır. Hastalar uygulama sırasında 2-5 dakika kadar süren batma hissi olduğunu ifade etmektedir. 15-30 dakika soğuk kompres uygulanır ve sonrasında tüm yüze hidrokortizon içeren %1 pomad ya da çinko içeren pomad uygulanır.

Uygulama sonrası hastanın günde bir defa yüzünü yıkaması ve sonrasında mupirosin ya da fusidik asit içeren bir krem kullanması istenmektedir. Yüzü yıkaması için 1,7 litre ılık suya 1 çay kaşığı elma sirkesi konularak elde edilen solüsyon kullanılabilir. Bu yıkama işlemine 5 gün devam edildikten sonra normal cilt temizleme ürünlerine dönülmektedir. 5 gün sonra gündüz güneşten korunma, akşam hidrokortizon krem uygulanır. 2 hafta bitiminde diğer seans uygulanmaktadır.

Akne tedavisinde mandelik asit peelingler

Mandelik asit, hafif ila orta şiddetteki aknenin tedavisinde yaygın olarak kullanılan aromatik bir α-hidroksi asittir. Diğer α-hidroksi asitlere benzer şekilde, mandelik asit korneosit yapışmasını azaltarak epidermisin eksfoliasyonunu tetikler. Cilde yavaşça nüfuz eden ve antibakteriyel özelliklere sahip büyük bir moleküldür. Bu nedenle, mandelik asit ciltte daha iyi tolere edilir ve sıklıkla GA peeling'e alternatif olarak kullanılır.

Mandelik asit peelingi, SA (%20 SA, %10 mandelik asit) içeren bir kombinasyon peelingi olarak formüle edilmiştir.

Akne tedavisinde trikloroasetik asit (TCA) peelingler

TCA, kullanılan konsantrasyona bağlı olarak yüzeysel, orta derinlikte veya derin peeling maddesi olarak kullanılan kristalin bir inorganik bileşiktir. TCA, epidermal ve dermal proteinlerin denatürasyonuna, dermal kolajenin yıkımına ve epidermal hücrelerin koagülatif nekrozuna neden olur. Klinik etkiler, dermal yapının yeniden düzenlenmesi ve dermiste kolajen, glikozaminoglikanlar ve elastinin artmasının sonucudur.

Aktif akne tedavisi için TCA peelingleri (%15-50 konsantrasyonlarda) mevcuttur. Bu peeling kendi kendini nötralize eder ve sistemik emilimi çok düşüktür.

Akneli hastalarda %15-35 konsantrasyonlarda TCAA kullanılmakta. Bu amaçla hastanın yüzü temizlenerek dezenfektanlar ile cilt uygulamaya hazırlanır. İlk olarak hastanın yüzünde kapalı ve açık komedonlar ile akne papüllerine (püstüllere dokunulmaz) komedon ekstratörleri, 11 numaralı bistüri ucu ve 18 gauge iğne ile temizlenir. Bu uygulama akne cerrahisi olarak tanımlanmaktadır.

Sonra hemen üzerine TCAA peeling uygulanmakta. Akne cerrahisi uygulanan yerlerde TCAA bağlı olarak daha fazla pinpoint ve cloudy frosting gelişmektedir. Bu herhangi bir istenmeyen yan etkiye neden olmaz. TCAA, tüm alana pinpoint frosting ya da cloudy frosting oluşana kadar 1-4 kat uygulanır.

Seans bitiminde çinko içerikli bir pomad ile uygulama alanına maske uygulanır ve 6-8 saat yüzünde bu ürünün kalması istenir. 6-8 saat sonra hastanın yüzünü yıkaması ve seans aralarında sadece nemlendirici kullanması istenir. Son seanstan 1 hafta sonra normal akne topikal ilaçları kullanılmaya devam edilebilir. Uygulama haftada 1 kez 4-6 seans şeklinde programlanmakta. Her seans öncesi gerekli lezyonlara akne cerrahisi uygulanmakta. Hasta uygulama sırasında gündüz güneşten koruyucu kullanmalıdır. Bu peeling ve akne cerrahisine bağlı postinflamatuar hiperpigmentasyon gelişimini azaltacaktır.

Akne tedavisinde Jessner'ın solüsyonu (JS) peelingler

JS, %95 etanolde %14 SA, %14 resorsinol ve %14 LA kombinasyonundan oluşan, akne tedavisinde adjuvan tedavi olarak kullanılan yüzeysel bir peeling maddesidir. JS peeling, penetrasyonunu artırmak için genellikle diğer peelinglerle birlikte kullanılır. Etki mekanizmaları her bir bileşen için spesifiktir ve daha önce açıklanmıştır, ancak genellikle keratinositler arasındaki köprüleri kırmak için önerilir. Rezorsinol, kimyasal olarak fenole benzeyen bir 1,3-dihidroksibenzendir ve keratinin hidrojen bağlarının bozulmasına (keratoliz), hücre zarlarının bozulmasına (hücre ölümü) neden olur ve bakterisidaldir. Bu bileşik kombinasyonu JS'yi akne tedavisinde oldukça etkili kılar.

Akne tedavisinde kojik asit (KA) peelingler

KA, bazı mantarlar tarafından üretilen, 5-hidroksil-2-(hidroksimetil)-4-piron olarak da bilinen bir bakır şelatlayıcı ajandır. Cilt açıcı özellikleri, tirozinaz enzimini inhibe etme yeteneğinden kaynaklanır. %1-4 konsantrasyonlarda bulunur ve genellikle penetrasyonu ve etkinliği artırmak için GA veya diğer açıcı ajanlarla (arbutin, aloesin, soya özütü vb.) birlikte kullanılır. KA, cilt pigmentasyon bozukluklarını tedavi etmek için kullanılan kozmetik preparatlarda sıklıkla bulunur. Aktif akneli hastalarda, KA, soyma işleminden önce ve sonra, iltihap sonrası hiperpigmentasyonu önlemek ve tedavi etmek için kullanılabilir.